<sect1 id="ai-magnitude"> <sect1info> <author ><firstname >Girish</firstname > <surname >V</surname > </author> </sect1info> <title >Escala de magnitudes</title> <indexterm ><primary >Escala de magnitudes</primary> <seealso >Fluxo</seealso > <seealso >Cores e temperaturas das estrelas</seealso > </indexterm> <para >Hai 2500 anos o astrónomo grego Hiparco clasificou o brillo das estrelas visíbeis do ceo nunha escala de 1 a 6. Chamoulles ás estrelas máis brillantes do ceo <quote >primeira magnitude</quote > e ás máis tenues que podía ver <quote >sexa magnitude</quote >. Sorpendentemente, dous milenios e medio máis tarde o esquema de clasificación de Hiparco ainda o utilizan comunmente os astrónomos, ainda que modernizado e cuantificado.</para> <note ><para >A escala de magnitudes vai ao contrario do que se podería esperar: as estrelas máis brillantes teñen magnitudes <emphasis >menores</emphasis > do que as estrelas máis tenues. </para> </note> <para >A escala de magnitudes moderna é unha medida cuantitativa do <firstterm >fluxo</firstterm > da luz que provén dunha estrela nunha escala logarítmica: </para ><para >m = m_0 - 2.5 log (F / F_0) </para ><para >Se non se entenden estas matemáticas, chega con dicir que a magnitude dunha estrela dada (m) é diferente da doutra estrela normal (m_0) 2,5 veces o logaritmo da súa relación de fluxo. O factor 2,5 * log significa que se a relación dos fluxos é 100, a diferenza de magnitude é 5 mag. Polo tanto, unha estrela da sexta magnitude é 100 veces máis tenua que unha estrela da primeira magnitude. A razón pola que a sinxela clasificación de Hiparco se traduce nunha función relativamente complexa é que o ollo humano responde á luz logaritmicamente. </para ><para >Utilízanse varias escalas de magnitudes diferentes e cada unha delas responde a un propósito diferente. A máis común é a escala de magnitudes aparentes; é simplemente a medida de como de brillantes aparecen ao ollo humano as estrelas (e outros obxectos). Esta escala de magnitudes aparentes define a estrela Vega como de magnitude 0,0 e asigna magnitudes a todos os demais obxectos empregando a ecuación anterior e unha medida da relación de fluxo de cada obxecto con Vega. </para ><para >É dificil comprender as estrelas empreganso só as magnitudes aparentes. Imaxina dúas estrelas no ceo coa mesma magnitude aparente, polo que semellan teren o mesmo brillo. Non se pode saber só ollando para elas se ambas as dúas teñen o mesmo brillo <emphasis >intrínseco</emphasis >; é posíbel que unha estrela sexa intrinsecamente máis brillante, mais que estea máis lonxe. Se soubésemos as distancias as estrelas (mira o artigo sobre a <link linkend="ai-parallax" >paralaxe</link >), poderíamos ter en conta as súas distasncias e asignarlles <firstterm >magnitudes absolutas</firstterm >, que reflectirían o seu brillo verdadeiro e intrínseco. a magnitude absoluta defínese como a magnitude aparente que tería a estrela se se observase desde unha distnacia de 10 parsecs (1 parsec é 3,26 anos luz, ou 3,1 * 10^18 cm). Pódese determinar a magnitude absoluta (M) a partir da magnitude aparente (m) e a distancia en parsecs (d) coa fórmula seguinte: </para ><para >M = m + 5 - 5 * log(d) (lembra que M=m cando d=10). </para ><para >A escala de magnitudes moderna xa non se basea no ollo humano; baséase en placas fotográficas e en fotómetros fotoeléctricos. Cos telescopios pódense ver obxectos moito máis tenues do que Hiparco podía ver a simple vista, polo que a escala de magnitudes se estendeu alén da sexta magnitude. De feito, o Telescopio Espacial Hubble pode rexistrar imaxes tan tenues como a 30ª magnitude, que é un <emphasis >billón</emphasis > de veces máis tenue que Vega. </para ><para >Nota final: a magnitude mídese normalmente através dun filtro de cor dalgún tipo e estas magnitudes denótanse cun superíndice que describe o filtro (&ie;, m_V é a magnitude cun filtro <quote >visual</quote >, que é verdoso; m_B é a magnitude cun filtro azul; m_pg é a magnitude cunha placa fotográfica, &etc;). </para> </sect1>