<sect1 id="ai-precession"> <sect1info> <author ><firstname >Jason</firstname > <surname >Harris</surname > </author> </sect1info> <title >Precesja</title> <indexterm ><primary >Precesja</primary> </indexterm> <para ><firstterm >Precesja</firstterm > jest stopniową zmianą kierunku osi obrotu Ziemi. Oś obrotu porusza się po stożku, pełny obrót zajmuje 26.000 lat. Precesję można zauważyć obracając tzw. <quote >bączka</quote >. </para ><para >Ze względu na zmianę położenia osi obrotu Ziemi, zmienia się również położenie <link linkend="ai-cpoles" >biegunów niebieskich</link >. </para ><para >Powód precesji Ziemi jest skomplikowany. Ziemia nie jest idealną sferą, jest lekko spłaszczona, oznacza to, że <link linkend="ai-greatcircle" >wielkie koło</link > równiku jest dłuższy niż <quote >południk</quote > do niego przechodzący przez bieguny. Słońce i Księżyc leża poza płaszczyzną równikową Ziemi. W wyniku tego, wpływ Księżyca i Słońca dodaje niewielki <emphasis >moment obrotowy</emphasis > do pozostałych sił liniowych. Ten moment obrotowy jest powodem ruchu precesyjnego. </para> <tip> <para >Ćwiczenie:</para> <para >Precesję najłatwiej zaobserwować na <link linkend="ai-cpoles" >biegunie niebieskim</link >. By go znaleźć, należy najpierw przełączyć się na współrzędne równikowe w oknie <guilabel >Konfiguracja &kstars;</guilabel >, a następnie przytrzymać klawisz <keycap >w górę</keycap > dopóki ekran nie przestanie się przewijać. Deklinacja wyświetlana na środku <guilabel >panelu informacyjnego</guilabel > powinna wynosić +90 stopni, a jasna Gwiazda Polarna powinna znajdować się prawie na środku ekranu. Prosze obracać obraz przy użyciu strzałek. Widać, że niebo obraca się wokół bieguna. </para ><para >By zobaczyć działanie precesji proszę zmienić datę na bardzo odległy rok. Widać, że biegun nie jest już położony obok Gwiazdy Polarnej. Otwórz okno <guilabel >Ustaw czas</guilabel > (<keycombo action="simul" >&Ctrl;<keycap >S</keycap ></keycombo >) i ustaw czas na rok 8000 (obecnie &kstars; nie może pracować z bardziej odległymi datami, ale ta jest wystarczająca do naszych celów). Ekran jest teraz wyśrodkowany pomiędzy gwiazdozbiorami Łabędzia i Cefeusza. Sprawdź, czy jest to rzeczywiście biegun obracając ekran w prawo i w lewo: niebo obraca się wokół tego punktu. W roku 8000 niebieski biegun północny nie będzie znajdował się w pobliżu Gwiazdy Polarnej. </para> </tip> </sect1>