<sect1 id="ai-sidereal"> <sect1info> <author ><firstname >Jason</firstname > <surname >Harris</surname > </author> </sect1info> <title >Czas gwiazdowy</title> <indexterm ><primary >Czas gwiazdowy</primary> <seealso >Kąt godzinny</seealso> </indexterm> <para ><firstterm >Czas gwiazdowy</firstterm > jest to czas ciągle wykorzystywany na w astronomii. Czas jaki wykorzystujemy w codziennym życiu to czas słoneczny. Podstawą czasu słonecznego jest <firstterm >doba</firstterm >: czas w jakim Słońce przemierza niebo w trakcie obrotu Ziemi. Mniejsze jednostki czasu słonecznego wynikają z podziału doby: </para ><para> <itemizedlist> <listitem ><para >1/24 doby = 1 godzina</para ></listitem> <listitem ><para >1/60 godziny = 1 minuta</para ></listitem> <listitem ><para >1/60 minuty = 1 sekunda</para ></listitem> </itemizedlist> </para ><para >Jednakże, z czasem słonecznym jest problem. Ziemia nie obraca się wokół własnej osi w ciągu jednej doby słonecznej. Znajduje się na orbicie wokoło Słońca i w trakcie doby przesuwa się o jeden stopień na tej orbicie (360 stopni/365,25 dni na pełną orbitę = około jeden stopień na dzień). Tak więc w 24 godziny kierunek do Słońca zmienia się o około 1 stopień. Dlatego Ziemia musi się obrócić o 361 stopni, aby sprawić wrażenie, że przebyła 360 stopni wkoło nieba. </para ><para >W astronomii koncentrujemy się nad tym, jak długo zajmuje Ziemi obrót w odniesieniu do gwiazd <quote >stałych</quote >, nie Słońca. Chcielibyśmy więc mieć skalę czasu, która nie zajmuje się komplikacjami związanymi z obrotem Ziemi wokół Słońca, a zajmuje się tylko tym, ile zajmuje Ziemi obrót o 360 stopni względem gwiazd. Taki okres obrotu nazywany jest <firstterm >dniem gwiazdowym</firstterm >. Jest on średnio 4 minuty krótszy niż dzień słoneczny. Zamiast definiować czas trwania dnia gwiezdnego na 23 godziny i 56 minut, definiujemy godzinę, minutę i sekundę jako takie same część dnia, jak dzieje się to w przypadku czasu słonecznego. I w ten sposób sekunda słoneczna = 1,00278 sekundy gwiazdowej. </para ><para >Czas gwiazdowy jest użyteczny przy określaniu położenia gwiazd w danym czasie. Czas gwiazdowy dzieli pełny obrót Ziemi na 24 godziny gwiezdne; podobnie, mapa nieba jest podzielona na 24 godziny <firstterm >rektascensji</firstterm > (RA). Nie ma tutaj zbiegu okoliczności; lokalny czas gwiazdowy (<acronym >LST</acronym >) oznacza rektascensję na niebie, która obecnie przekracza <link linkend="ai-meridian" >lokalny południk</link >. Tak więc jeżeli gwiazda posiada rektascensję 05h 32m 24s, będzie ona na Twoim południku o LST=05:32:24. Bardziej ogólnie, różnica pomiędzy RA obiektu a lokalnym czasem gwiazdowym mówi nam jak daleko od południka znajduje się obiekt. Na przykład, ten sam obiekt o LST=06:32:24 (jedną godzinę gwiazdową później), będzie jedną godzinę RA na zachód od Twojego południka, co oznacza 15 stopni. Ten dystans kątowy od południka zwany jest <link linkend="ai-hourangle" >kątem godzinnym</link > obiektu. </para> <tip> <para >Lokalny czas gwiazdowy jest wyświetlany przez &kstars; w <guilabel >Oknie informacyjnymi czasu</guilabel > z etykietą <quote >CzG</quote > (musisz uaktywnić okno klikając je dwukrotnie, aby zobaczyć czas gwiazdowy). Pamiętaj, że zmiana sekund gwiazdowych nie jest synchronizowana z czasem lokalnym czy uniwersalnym. W rzeczywistości, jeżeli przez chwilę poobserwujesz zegary to zauważysz, że sekundy gwiazdowe rzeczywiście są nieco krótsze niż sekundy czasu lokalnego i uniwersalnego. </para ><para >Wskaż <link linkend="ai-zenith" >zenit</link > (wciśnij <keycap >Z</keycap > lub wybierz <guimenuitem >Zenit</guimenuitem > z menu <guimenu >Wskazywanie</guimenu >). Zenit jest punktem na niebie na które spoglądasz patrząc <quote >prosto w górę</quote > z ziemi i jest on punktem na Twoim <link linkend="ai-meridian" >lokalnym południku</link >. Zwróć uwagę, że RA zenitu jest dokładnie taka sama jak Twój lokalny czas gwiazdowy. </para> </tip> </sect1>