<chapter id="a11y"> <chapterinfo> <authorgroup> <author ><firstname >Gary</firstname > <surname >Cramblitt</surname > </author> <othercredit role="translator" ><firstname >Natalie</firstname > <surname >Koning</surname ><affiliation ><address > <email >nat@switch.demon.nl</email ></address ></affiliation > <contrib >Vertaler</contrib ></othercredit > </authorgroup> </chapterinfo> <title >Voor gebruikers met een handicap</title> <para >In dit hoofdstuk van de documentatie worden de functies beschreven die &kpresenter; toegankelijk maken voor gebruikers met een handicap. Sommige van deze functies zijn van toepassing op heel &kde; en worden ingesteld in <ulink url="help:kcontrol" >&kcontrolcenter;</ulink >. Sommige zijn van toepassing op alle &koffice;-componenten, en sommige zijn specifiek voor &kpresenter;.</para> <sect1 id="a11y-install"> <title >De <command >kdeaccessibility</command >-module installeren</title> <indexterm ><primary >kdeaccessibility</primary ></indexterm> <para >Het merendeel van de functies die in dit hoofdstuk beschreven worden, komen beschikbaar wanneer de <command >kdeaccessibility</command >-module geïnstalleerd wordt. De <command >kdeaccessibility</command >-module maakt deel uit van het &kde;-project <ulink url="http://www.kde.org" >http://www.kde.org</ulink >. Het <command >kdeaccessibility</command >-pakket is verkrijgbaar op &kde-ftp;, de ftp-site van het &kde;-project. </para> <para >Veel distributies bieden voorgecompileerde binaire pakketten op hun ftp-site aan. Kijk op de website van uw distributie voor meer informatie.</para> <para >U kunt meer informatie over &kde;-accessibility vinden op <ulink url="http://accessibility.kde.org/" >http://accessibility.kde.org/</ulink >. </para> </sect1> <sect1 id="a11y-sight"> <title >Visuele handicaps</title> <indexterm ><primary >Visuele handicaps</primary ></indexterm> <note ><para >&kpresenter; is niet bruikbaar voor blinden. Hopelijk komt er een algemene schermlezer voor blinden beschikbaar in toekomstige versies van &kde;. </para ></note> <sect2 id="a11y-theming"> <title >Thema's</title> <indexterm ><primary >Thema's</primary ></indexterm> <para >Voor gebruikers met minder zicht of met een lichtallergie zijn er verscheidene functies beschikbaar in het <menuchoice ><guimenu >K-Menu</guimenu ><guimenuitem > &kcontrolcenter;</guimenuitem ></menuchoice >. Bij <menuchoice ><guimenu > Uiterlijk & thema's</guimenu ><guimenuitem >Themabeheer</guimenuitem > </menuchoice > kunt u uit verscheidene thema's kiezen. Als u allergisch voor licht bent, zijn de thema's <guilabel >HighContrastDark</guilabel > of <guilabel >HighContrastLight</guilabel > misschien nuttig. Als u moeite hebt met het lezen van kleine letters of het onderscheiden van kleine pictogrammen, gebruik dan <guilabel >HighContrastDark-Big</guilabel > of <guilabel >HighContrastLight-Big</guilabel >, deze thema's maken de tekst, de knoppen en de pictogrammen groter. In hetzelfde dialoogvenster kunt u ook de achtergrond, de kleuren, het lettertype en de pictogrammen aanpassen. Er is ook een verzameling monochrome pictogrammen beschikbaar. </para> <tip ><para >Als u één van de <guilabel >Big</guilabel >-thema's kiest, kan het gebeuren dat sommige vensters te groot voor uw monitorscherm zijn. De aanschaf van een grotere monitor kan dit verhelpen. U kunt de delen van het venster die niet zichtbaar zijn naar het zichtbare gebied verplaatsen door de &Alt;-toets ingedrukt te houden terwijl u het venster met de muis versleept. Als u moeite hebt met het werken met de muis, kunt u op <keycombo action="simul" >&Alt;<keycap >F3</keycap ></keycombo > drukken en in het systeemmenu <menuchoice ><guimenuitem >Verplaatsen</guimenuitem ></menuchoice > kiezen. Verplaats de vensters met de pijltoetsen en druk daarna op &Esc;. </para ></tip> </sect2> <sect2 id="a11y-kmagnifier"> <title >&kmagnifier;</title> <indexterm ><primary >vergrootglas</primary ></indexterm> <para >De <command >kdeaccessibility</command >-module bevat een toepassing om (gedeelten van) het scherm te vergroten: <ulink url="help:kmag" >&kmagnifier;</ulink >. Als deze toepassing geïnstalleerd is, kunt u deze opstarten via <menuchoice ><guimenu >K-Menu</guimenu ><guimenuitem >Hulpmiddelen</guimenuitem > <guimenuitem >Toegankelijkheid</guimenuitem > <guimenuitem >Vergrootglas</guimenuitem ></menuchoice >. </para> </sect2> <sect2 id="a11y-tts"> <title >Tekst-naar-Spraak</title> <indexterm ><primary >Tekst-naar-Spraak</primary ></indexterm> <indexterm ><primary >TNS</primary ></indexterm> <para >De <command >kdeaccessibility</command >-module bevat een Tekst-naar-Spraak-component, KTTS. Als KTTS geïnstalleerd is, kunt u &kpresenter; instellen om de tekst onder de muiswijzer of de tekst van elk beeldelement dat de focus krijgt uit te spreken. Voordat u deze functie kunt gebruiken, moet u KTTS instellen. Zie <ulink url="help:kttsd" >Het handboek van KTTS</ulink > voor details. Om de TNS-functie in &kpresenter; in te schakelen, kiest u het menu <menuchoice ><guimenu >Instellingen</guimenu > <guimenuitem >&kpresenter; instellen...</guimenuitem ></menuchoice >. Er verschijnt een dialoogvenster. Klik op <guibutton >TNS</guibutton > om de volgende instellingen te wijzigen:</para> <screenshot> <mediaobject> <imageobject ><imagedata fileref="tts.png" format="PNG"/></imageobject> </mediaobject> </screenshot> <variablelist> <varlistentry> <term ><guilabel >Beeldelement onder muiswijzer uitspreken</guilabel ></term> <listitem ><para >Als deze optie ingeschakeld is, spreekt &kpresenter; de tekst op een beeldelement uit zodra de muiswijzer zich op het element bevindt.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> <term ><guilabel >Beeldelement met focus uitspreken</guilabel ></term> <listitem ><para >Als deze optie ingeschakeld is, spreekt &kpresenter; de tekst op een beeldelement uit zodra het de focus krijgt.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> <term ><guilabel >Tekstballonnen uitspreken</guilabel ></term> <listitem ><para >Als deze optie ingeschakeld is, spreekt &kpresenter;, naast de tekst op het beeldelement, ook de tekst van de tekstballonnen uit.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> <term ><guilabel >Wat is dit?-tekst uitspreken</guilabel ></term> <listitem ><para >Als deze optie ingeschakeld is, spreekt &kpresenter;, naast de tekst op het beeldelement, ook de tekst van de <quote >Wat is dit?</quote >-tekst uit.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> <term ><guilabel >Zeg of dit uitgeschakeld is</guilabel ></term> <listitem ><para >Als deze optie ingeschakeld is, zegt &kpresenter; "uitgeschakeld" als het beeldelement niet beschikbaar is.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> <term ><guilabel >Keuzetoetsen uitspreken</guilabel ></term> <listitem ><para >Als deze optie ingeschakeld is, spreekt &kpresenter;, naast de tekst op het beeldelement, ook de bijbehorende keuzetoets uit. Keuzetoetsen zijn de onderstreepte letters in het beeldelement. In het hoofdmenu (menu "Bestand") bijvoorbeeld, is in het item <menuchoice ><guimenuitem >Afsluiten</guimenuitem ></menuchoice > de "f" onderstreept. U kunt dit menu-item kiezen door op <keycap >F</keycap > te drukken. Om de keuzetoets te laten uitspreken, markeert u deze optie en vult u het woord dat aan de keuzetoets moet voorafgaan in het tekstvak <guilabel >Voorafgegaan door het woord</guilabel > in. In het voorbeeld hierboven spreekt &kpresenter; de tekst "Keuzetoets F" uit.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> <term ><guilabel >Opvraaginterval</guilabel ></term> <listitem ><para >Deze optie bepaalt hoe vaak &kpresenter; controleert of het beeldelement onder de muisnwijzer veranderd is en of er een ander beeldelement de focus heeft gekregen. In het algemeen hoeft u de standaardinstelling niet te wijzigen.</para> </listitem> </varlistentry> </variablelist> <note ><para >Als de optie <guibutton >TNS</guibutton > niet in dit dialoogvenster beschikbaar is, is de KTTS-component niet op uw systeem geïnstalleerd. </para ></note> <note ><para >Niet alle beeldelementen worden uitgesproken, de items op de hoofdmenubalk worden bijvoorbeeld niet uitgesproken. </para ></note> </sect2> </sect1> <sect1 id="a11y-motor"> <title >Motorische handicaps en werken zonder muis</title> <indexterm ><primary >Motorische handicaps</primary ></indexterm> <indexterm ><primary >Werken zonder muis</primary ></indexterm> <sect2 id="a11y-kmousetool"> <title >&kmousetool;</title> <para >Als u een muis kunt bedienen, maar moeite hebt met het klikken, kan de toepassing <ulink url="help:kmousetool" >&kmousetool;</ulink > nuttig zijn. U kunt deze toepassing starten via <menuchoice ><guimenu >K-Menu</guimenu ><guimenuitem >Hulpmiddelen</guimenuitem > <guimenuitem >KMouseTool</guimenuitem ></menuchoice >. </para> </sect2> <sect2 id="a11y-kbd-xaccess"> <title >Mogelijkheden van "XAccess"</title> <indexterm ><primary >XAccess</primary ></indexterm> <indexterm ><primary >Plakkende toetsen</primary ></indexterm> <indexterm ><primary >Langzame toetsen</primary ></indexterm> <indexterm ><primary >Stuiterende toetsen</primary ></indexterm> <para >Het &kcontrolcenter; biedt verscheidene toetsenbordfuncties die samen "XAccess" genoemd worden. Hierbij inbegrepen zijn:</para> <variablelist> <varlistentry> <term >Plakkende toetsen</term> <listitem ><para >Deze functie maakt het mogelijk om meta-toetsen zoals &Alt;, &Ctrl;, en &Shift; te gebruiken zonder de toetsen ingedrukt te moeten houden. Dit is nuttig wanneer u het toetsenbord met één vinger of met één hand moet gebruiken. Als "Plakkende toetsen" ingeschakeld is, drukt u op een &Alt;-, &Ctrl;-, of &Shift;-toets en laat u deze weer los, daarna drukt u op een andere toets. Het resultaat is hetzelfde als wanneer beide toetsen tegelijk ingedrukt worden. Druk nogmaals op de &Alt;-, &Ctrl;-, of &Shift;-toets on de plakkende toets uit te schakelen. U kunt deze functie activeren via <menuchoice ><guimenu >K-Menu</guimenu > <guimenuitem >&kcontrolcenter;</guimenuitem > <guimenuitem >Regio & toegankelijkheid</guimenuitem > <guimenuitem >Modificatietoetsen</guimenuitem ></menuchoice >.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> <term >Langzame toetsen</term> <listitem ><para >Deze functie is nuttig als u last hebt van trillende handen of als u moeite hebt met het indrukken van de juiste toets. Deze functie voorkomt onbedoelde toetsaanslagen omdat een toets gedurende een bepaalde tijd ingedrukt moet zijn voordat de toets geaccepteerd wordt. U kunt deze functie activeren via <menuchoice ><guimenu >K-Menu</guimenu > <guimenuitem >&kcontrolcenter;</guimenuitem > <guimenuitem >Regio & toegankelijkheid</guimenuitem > <guimenuitem >Toetsenbordfilters</guimenuitem ></menuchoice >.</para> </listitem> </varlistentry> <varlistentry> <term >Stuiterende toetsen</term> <listitem ><para >Deze functie is ook nuttig als u trillende handen hebt. Onbedoelde herhaalde toetsaanslagen worden voorkomen doordat gedurende een bepaalde tijd andere toetsaanslagen niet geaccepteerd worden. U kunt deze functie activeren via <menuchoice ><guimenu >K-Menu</guimenu ><guimenuitem >&kcontrolcenter;</guimenuitem > <guimenuitem >Regio & toegankelijkheid</guimenuitem ><guimenuitem >Toetsenbordfilters</guimenuitem ></menuchoice >.</para> </listitem> </varlistentry> </variablelist> </sect2> <sect2 id="a11y-mouse-emulation"> <title >Muisemulatie</title> <indexterm ><primary >Muisemulatie</primary ></indexterm> <para >Met behulp van "Muisemulatie" kunt u de muiswizer verplaatsen en klikken door het toetsenbord te gebruiken. Druk op <keycombo >&Alt;<keycap >F12</keycap ></keycombo > om deze functie te activeren. Gebruik de pijltoetsen om de muisaanwijzer naar de gewenste positie te verplaatsen en druk op de <keycap >spatiebalk</keycap > om te "klikken". Helaas kunt u "Muisemulatie" nog niet gebruiken om met de &RMB; te klikken of om de muis te verslepen. </para> </sect2> <sect2 id="a11y-mouse-navigation"> <title >Muisnavigatie</title> <indexterm ><primary >Muisnavigatie</primary ></indexterm> <para >Met behulp van deze functie kunt u de muis emuleren door het numerieke toetsenblok van het toetsenbord te gebruiken. U kunt deze functie activeren via <menuchoice ><guimenu >K-Menu</guimenu > <guimenuitem >&kcontrolcenter;</guimenuitem > <guimenuitem >Randapparaten</guimenuitem > <guimenuitem >Muis</guimenuitem > <guimenuitem >Muisnavigatie</guimenuitem ></menuchoice >. Marker het keuzevakje <guilabel >Muis met toetsenbord verplaatsen (met num. blok)</guilabel >. Wanneer u dit gedaan hebt, komen de andere opties beschikbaar en kunt u deze desgewenst verder aanpassen. De toetsen op het numerieke toetsenblok verplaatsen de muiswijzer in de richting die u zou verwachten. U kunt de muiswijzer zowel diagonaal als horizontaal en verticaal verplaatsen. De <keycap >5</keycap > emuleert een klik met de &LMB;. U kunt de knop die geëmuleeerd wordt wijzigen door op één van de volgende toetsen te drukken: <keycap >/</keycap > (emuleert de &LMB;), <keycap >*</keycap > (de middelste muisknop) en <keycap >-</keycap > (de &RMB;). De <keycap >+</keycap > emuleert een dubbelklik met de geselecteerde muisknop. U kunt de <keycap >0</keycap > gebruiken om de geselecteerde muisknop ingedrukt te houden (om gemakkelijk te kunnen slepen), en daarna de <keycap >.</keycap > om de muisknop weer los te laten. </para> <screenshot> <mediaobject> <imageobject ><imagedata fileref="mousenav.png" format="PNG"/></imageobject> </mediaobject> </screenshot> </sect2> <sect2 id="a11y-motor-shortcuts"> <title >Sneltoetsen</title> <para >Gebruik de <keycap >Menu</keycap >-toets om het contextmenu te openen. Op de meeste toetsenborden bevindt de <keycap >Menu</keycap >-toets zich aan de rechterkant tussen de <keycap >&Windows;</keycap >-toets en de &Ctrl;-toets in. Er staat een afbeelding van een menu op. </para> </sect2> <sect2 id="a11y-motor-panel-sizing"> <title >De grootte van panelen wijzigen</title> <para >U kunt de balken tussen het overzicht en de dia en tussen de dia en de aantekeningen verplaatsen door op <keycap >F8</keycap > te drukken. Er verschijnt een pictogram op de balk. Druk nogmaals op <keycap >F8</keycap > om naar de volgende balk over te schakelen. Na de laatste balk verbergt <keycap >F8</keycap > het pictogram. Gebruik de pijltoetsen om de balk naar boven of beneden, of naar links of rechts te verplaatsen. Druk op &Esc; wanneer u tevreden over de grootte van de panelen bent. </para> </sect2> <sect2 id="a11y-motor-moving-focus"> <title >Beeldelementen de focus geven</title> <para >Gewoonlijk kunt u in elke toepassing 	 en <keycombo action="simul" >&Shift;	</keycombo > gebruiken om de focus van het ene beeldelement naar het andere te verplaatsen. Wanneer het diapaneel in &kpresenter; de focus heeft, wordt de focus niet verplaatst door op 	 te drukken. U kunt elk beeldelement de focus geven door op <keycombo action="simul" >&Alt;<keycap > F8</keycap ></keycombo > te drukken. Er wordt een vierkantje met een letter erin op elk beeldelement, dat de focus kan krijgen, geplaatst. </para> <screenshot> <mediaobject> <imageobject ><imagedata fileref="kbd-focus-ext.png" format="PNG"/></imageobject> </mediaobject> </screenshot> <para >Druk op een lettertoets om de focus naar het overeenkomstige beeldelement te verplaatsen. Druk nogmaals op <keycombo action="simul" >&Alt;<keycap >F8</keycap ></keycombo > of op &Esc; wanneer u de focus niet meer wilt verplaatsen. </para> </sect2> </sect1 > </chapter>
