<?xml version="1.0" ?>
<!DOCTYPE article PUBLIC "-//KDE//DTD DocBook XML V4.2-Based Variant V1.1//EN"
"dtd/kdex.dtd" [
<!ENTITY % addindex "IGNORE">
<!ENTITY % Polish "INCLUDE"
> <!-- change language only here -->
]>

<article lang="&language;">
<articleinfo>

<title
>Skojarzenia plików</title>
<authorgroup>
<author
>&Mike.McBride; &Mike.McBride.mail;</author>
<othercredit role="translator"
><firstname
>Suse</firstname
><surname
>Polska</surname
><affiliation
><address
><email
>suse@suse.pl</email
></address
></affiliation
><contrib
>Polskie tłumaczenie</contrib
></othercredit
> 
</authorgroup>

<date
>2003-10-13</date>
<releaseinfo
>3.2</releaseinfo>

<keywordset>
<keyword
>KDE</keyword>
<keyword
>KControl</keyword>
<keyword
>skojarzenia plików</keyword>
<keyword
>skojarzenia</keyword>
</keywordset>
</articleinfo>
<sect1 id="file-assoc">
<title
>Skojarzenia plików</title>

<sect2 id="file-assoc-intro">
<title
>Wprowadzenie</title>

<para
>Jednym z najwygodniejszych aspektów &kde; jest automatyczne połączenie typu pliku z programem. Przykładowo, kiedy klikniesz na dokumencie &kword; w &konqueror-miejscownik;, &kde; automatycznie uruchomi program &kword; i otworzy w tym programie Twój plik.</para>

<para
>W powyższym przykładzie dokument &kword; jest <emphasis
>skojarzony</emphasis
> z programem &kword;. Tego typu powiązania mają krytyczne znaczenie dla funkcjonowania &kde;.</para>

<para
>Po zainstalowaniu, &kde; automatycznie tworzy setki skojarzeń dla bardzo wielu często spotykanych typów plików. Te początkowe skojarzenia oparte są na typowo dołączonym oprogramowaniu i typowych preferencjach użytkownika.</para>

<para
>Niestety, &kde; nie może:</para>

<itemizedlist>
<listitem
><para
>przewidzieć każdej możliwej kombinacji oprogramowania i typu pliku</para
></listitem>
<listitem
><para
>przygotować się na formaty plików, których jeszcze nie opracowano</para
></listitem>
<listitem
><para
>ani przewidzieć ulubionego programu dla pewnego typu pliku, dla każdego możliwego użytkownika</para
></listitem>
</itemizedlist>

<para
>W tym module możesz zmieniać aktualne skojarzenia plikow lub dodawać nowe.</para>

<para
>Każde skojarzenie zapisywane jest jako typ &MIME;. &MIME; to skrót od <quote
>Multipurpose Internet Mail Extensions</quote
>. Pozwala komputerowi określić typ pliku bez otwierania go i analizowania jego formatu.</para>

</sect2>

<sect2 id="file-assoc-use">
<title
>Korzystanie z ustawień modułu</title>

<para
>Skojarzenia plików zorganizowane są w kilku kategoriach. Znajdziesz tutaj co najmniej:</para>

<orderedlist>
<listitem
><para
>application</para
></listitem>
<listitem
><para
>audio</para
></listitem>
<listitem
><para
>image</para
></listitem>
<listitem
><para
>inode</para
></listitem>
<listitem
><para
>message</para
></listitem>
<listitem
><para
>multipart</para
></listitem>
<listitem
><para
>print</para
></listitem>
<listitem
><para
>text</para
></listitem>
<listitem
><para
>video</para
></listitem>
</orderedlist>

<para
>Skojarzenia plików trafiają do jednej z tych kategorii.</para>

<para
>Jest także kategoria zbiorcza <quote
>all</quote
>, która wyświetla wszystkie typy plików, bez dzielenia ich na kategorie.</para>

<note
><para
>Nie ma żadnej różnicy funkcjonalnej pomiędzy kategoriami. Zaprojektowano je w celu zorganizowania skojarzeń plików, ale nie zmieniają one tych skojarzeń w żaden sposób. </para
></note>

<para
>Kategorie wypisane są na liście <guilabel
>Znane typy</guilabel
>.</para>

<para
>Dwukrotnym kliknięciem możesz rozwinąć każdą z kategorii i zobaczyć, jakie skojarzenia plików zawiera. Wyświetlona zostanie lista skojarzonych typów &MIME; z tej kategorii.</para>

<tip
><para
>Możesz takżę wyszukać konkretny typ &MIME; używając pola wyszukiwania. Pole wyszukiwania, zlokalizowane powyżej listy kategorii, opisane jest etykietą <guilabel
>Znajdź wzorce plików</guilabel
>.</para>

<para
>Po prostu wpisz pierwszą literę typu &MIME;, który Cię interesuje. Kategorie rozwijają się automatycznie i wyświetlane są tylko typy &MIME; zawierające wpisaną literę.</para>

<para
>Możesz wtedy dodać drugą literę, a wybór typów &MIME; zostanie ograniczony do tych, które pasują do podanego wpisu.</para
></tip>

<sect3 id="file-assoc-use-add">
<title
>Dodawanie nowego typu &MIME;</title>

<para
>Jeśli chcesz dodać nowy typ &MIME; do listy skojarzeń plików, kliknij przycisk <guibutton
>Dodaj...</guibutton
>. Pojawi się małe okienko dialogowe. Z rozwijanej listy wybierz kategorię, a następnie wpisz nazwę typu &MIME; w polu oznaczonym <guilabel
>Nazwa typu</guilabel
>. Kliknj <guibutton
>OK</guibutton
>, aby dodać nowy typ lub <guibutton
>Anuluj</guibutton
>, aby zrezygnować z dodania nowego typu &MIME;.</para>

</sect3>

<sect3 id="file-assoc-use-del">
<title
>Usuwanie typu MIME</title>

<para
>Jeśli chcesz usunąć typ &MIME;, po prostu zaznacz go klikając na jego nazwie. Później kliknij przycisk <guibutton
>Usuń</guibutton
>. Typ &MIME; zostanie natychmiast usunięty.</para>

</sect3>

<sect3 id="file-assoc-use-edit">
<title
>Edycja właściwości typów MIME</title>

<para
>Zanim będziesz mógł zmieniać właściwości typu &MIME;, musisz najpierw określić, który typ chcesz edytować. Przeglądaj w tym celu poszczególne kategorie, aż znajdziesz interesujący Cię typ &MIME;, albo też skorzystaj z opcji wyszukiwania, a następnie kliknij na nim jeden raz myszką.</para>

<para
>Jak tylko wybierzesz typ &MIME;, aktualne wartości pól tego typu &MIME; pojawią się w oknie modułu.</para>

<para
>Zauważysz, że aktualne wartości podzielone są na dwie zakładki: <guilabel
>Ogólne</guilabel
> oraz <guilabel
>Osadzanie</guilabel
></para>

<variablelist>
<varlistentry>
<term
><guilabel
>Ogólne</guilabel
></term>
<listitem>
<para
>Znajdują się tu 4 właściwości każdego typu &MIME;:</para>

<orderedlist>
<listitem
><para
><guilabel
>Ikona typu MIME</guilabel
> to ikona, która będzie widoczna dla plików danego typu podczas używania &konqueror-dopelniacz; jako menedżera plików.</para
></listitem>
<listitem
><para
><guilabel
>Wzorce plików</guilabel
> to wzorce, których &kde; będzie używać do określenia danego typu &MIME;.</para
></listitem>
<listitem
><para
><guilabel
>Opis</guilabel
> jest krótkim opisem typu pliku. To pole służy tylko wygodzie użytkownika.</para
></listitem>
<listitem
><para
><guilabel
>Hierarchia programów</guilabel
> określa, które programy będą skojarzone z danym typem &MIME;.</para
></listitem>
</orderedlist>
</listitem>
</varlistentry>

<varlistentry>
<term
><guilabel
>Osadzanie</guilabel
></term>
<listitem>
<para
>Zakładka ta pozwala określić, czy dany plik będzie przeglądany z poziomu &konqueror-dopelniacz; czy też poprzez uruchomienie danego programu.</para>
</listitem>
</varlistentry>
</variablelist>

</sect3>

<sect3 id="file-assoc-use-icon">
<title
>Zmiana ikony</title>

<para
>Aby zmienić ikonę, po prostu kliknij przycisk "Ikona". Pojawi się okno dialogowe, które wyświetli wszystkie dostępne ikony. Kliknij jeden raz na wybranej ikonie, a następnie naciśnij przycisk <guibutton
>OK</guibutton
>.</para>

</sect3>

<sect3 id="file-assoc-use-pattern">
<title
>Edycja wzorców typów MIME</title>

<para
>Pole o nazwie <guilabel
>Wzorce plików</guilabel
> określa, jakie pliki będą uznawane za należące do danego typu &MIME;.</para>

<para
>Zwykle, pliki są wybierane na podstawie ich rozszerzenia. Przykładowo pliki z rozszerzeniem <literal role="extension"
>.wav</literal
> są plikami dźwiękowymi, używającymi formatu WAVE, natomiast pliki z rozszerzeniem <literal role="extension"
>.c</literal
> są plikami programów napisanych w języku C.</para>

<para
>W tym polu powinno się podać wzorzec nazwy pliku.</para>

<para
>Gwiazdka (<literal
>*</literal
>) jest znakiem maskującym używanym niemalże w każdej masce typu &MIME;. Kompletny opis wszystkich znaków maskujacych nie jest przedmiotem tego dokumentu, ale istotne jest, aby zrozumieć, że w tym kontekście gwiazdka <quote
>pasuje</quote
> do dowolnej liczby dowolnych znaków. Przykładowo maska <userinput
>*.pdf</userinput
> będzie pasowała do plików o nazwach <filename
> Datafile.pdf</filename
>, <filename
>Graphics.pdf</filename
>, czy <filename
>User.pdf</filename
>, ale nie do <filename
>PDF</filename
>, <filename
>Datafile.PDF</filename
>, czy <filename
>.pdf</filename
>.</para>

<tip
><para
>Pożyteczne jest określenie kilku masek. Jednej dla nazw pisanych dużymi literami, jednej - małymi, itp. Zapewni to poprawne rozpoznawanie typów plików przez &kde;.</para
></tip>

</sect3>

<sect3 id="file-assoc-use-desc">
<title
>Edycja opisu typu MIME</title>

<para
>Możesz wpisać krótki opis typu &MIME; w polu tekstowym podpisanym <guilabel
>Opis</guilabel
>. Opis ten ma jedynie służyć użytkownikowi - nie wpływa on w żaden sposób na funkcjonowanie typu &MIME;.</para>

</sect3>

<sect3 id="file-assoc-use-app">
<title
>Edycja skojarzeń z programami</title>

<para
>Do konfigurowania programu dla danego typu &MIME; służą cztery przyciski (<guibutton
>Przesuń w górę</guibutton
>, <guibutton
>Przesuń w dół</guibutton
>, <guibutton
>Dodaj</guibutton
> i <guibutton
>Usuń</guibutton
>) oraz pole wyboru (w którym wypisane są programy).</para>

<para
>Pole wyboru zawiera listę wszystkich programów powiązanych z danym typem &MIME;. Lista ta ma specyficzną kolejność. Program na samej górze tej listy jest pierwszym, który zostanie użyty do otwarcia pliku. Jeśli się nie uda, wypróbowany zostanie drugi, itd.</para>

<note
><para
>Co to znaczy, że jest więcej niż jeden program dla każdego typu &MIME;? Czemu to ma służyć?</para>

<para
>Jak już zostało powiedziane, &kde; dostarczane jest z prekonfigurowanymi skojarzeniami dla wielu setek typów plików. Prawda jest taka, że &kde; jest instalowane w systemach z różnymi zestawami programów. Pozwalając na przypisanie wielu programów do jednego typu &MIME; zapewniamy, że &kde; będzie działać poprawnie, nawet jeśli jakiś program nie jest zainstalowany.</para>

<para
>Przykład:</para>
<para
>Dla typu &MIME; <literal
>pdf</literal
> mamy dwa programy z nim skojarzone. Pierwszym programem jest <application
>PS Viewer</application
>. Jeśli jednak w Twoim systemie nie ma zainstalowanego <application
>PS Viewer</application
>, &kde; spróbuje otworzyć drugi program, czyli <application
>Adobe Acrobat Reader</application
>. Jak widać, dzięki temu &kde; będzie nadal działać, a Ty możesz dodawać i usuwać programy.</para
></note>

<para
>Ustaliliśmy, że kolejność jest istotna. Możesz zmienić kolejność programów jednokrotnie klikając myszką na programie, który chcesz przesunąć, a następnie naciskając jeden z przycisków <guibutton
>Przesuń w górę</guibutton
> lub <guibutton
>Przesuń w dół</guibutton
>. To przesunie aktualnie wybrany program o jedno miejsce w górę lub w dół na liście programów. </para>

<para
>Możesz dodawać nowe programy do tej listy klikając przycisk <guibutton
>Dodaj...</guibutton
>. Pojawi się okno dialogowe, w którym możesz wybrać program, którego chcesz używać dla tego typu &MIME;. Kliknij przycisk <guibutton
>OK</guibutton
>, gdy skończysz, a program zostanie dodany do listy.</para>

<para
>Możesz usunąć program (zapewniając w ten sposób, że dany program nigdy nie będzie uruchamiany dla tego typu &MIME;) jednokrotnie klikając na nazwie programu, a następnie klikając przycisk <guibutton
>Usuń</guibutton
>.</para>

<tip
><para
>Dobrym pomysłem jest użycie przycisków <guibutton
>Przesuń w górę</guibutton
> oraz <guibutton
>Przesuń w dół</guibutton
> do przesuwania na niższą pozycję programu, którego wolimy nie używać, niż całkowicie usuwać go z listy. Kiedy usuniesz program, a z jakiegoś powodu preferowany przez Ciebie program nie będzie mógł być uruchomiony, nie będziesz mieć czym otworzyć danego pliku.</para
></tip>

</sect3>

<sect3 id="file-assoc-embedding">
<title
>Osadzanie</title>
<para
>Gdy klikniesz na zakładce <guilabel
>Osadzanie</guilabel
>, Twoim oczom ukaże się grupa trzech przycisków o nazwie <guilabel
>Po kliknieciu lewym przyciskiem</guilabel
>. Określają one, jak &konqueror; wyświetla pliki danego typu &MIME;:</para>

<variablelist>
<varlistentry
><term
>Pokaż plik we wbudowanej przeglądarce</term>
<listitem
><para
>Jeśli ta opcja jest wybrana, plik będzie wyświetlany <emphasis
>wewnątrz</emphasis
> okna &konqueror-dopelniacz;.</para
></listitem
></varlistentry>
<varlistentry
><term
>Pokaż plik w osobnym oknie</term>
<listitem
><para
>Opcja ta powoduje otwarcie osobnego okna w celu pokazania pliku danego typu.</para
></listitem
></varlistentry>
<varlistentry
><term
>Użyj ustawień dla grupy.</term>
<listitem
><para
>To spowoduje używanie dla tego typu &MIME; ustawień takich, jak dla jego grupy. Przykładowo, jeśli edytujesz typ &MIME; pliku dźwiękowego, to ta opcja sprawi, że używane będą ustawienia dla grupy typów dźwiękowych.</para
></listitem
></varlistentry>
</variablelist>

<para
>Poniżej znajduje się pole listy o nazwie <guilabel
>Hierarchia usług</guilabel
>.</para>

<para
>Jeśli uruchomiony jest &konqueror;, możesz kliknąć plik <mousebutton
>prawym</mousebutton
> przyciskiem myszy, a pojawi się menu z wpisem <guimenu
>Podgląd w...</guimenu
>. W tym polu wyświetlane są programy w takiej kolejności, w jakiej się pojawią w tym menu.</para>

<para
>Możesz zmienić ich kolejność używając przycisków <guibutton
>Przesuń w górę</guibutton
> i <guibutton
>Przesuń w dół</guibutton
>.</para>

</sect3>

<sect3 id="file-assoc-use-done">
<title
>Zapisywanie zmian</title>

<para
>Kiedy już skończysz dokonywanie zmian w typach &MIME;, kliknij przycisk <guibutton
>Zastosuj</guibutton
>, aby zastosować zmiany, jednocześnie pozostając w tym module.</para>

</sect3>
</sect2>

</sect1>

</article>