<!--Dear translator: please NEVER translate the id or anything inside the tags as they are needed in english by the application
Thanks a lot in advance.-->
<chapter id="getting-started">
<title
>Rozpoczęcie pracy</title>
<para
>Gdy uruchomisz program &kturtle; zobaczysz następujące okno: <screenshot
> <screeninfo
>Oto zrzut ekranu programu &kturtle;, gdy jest on uruchamiany po raz pierwszy</screeninfo
> <mediaobject
> <imageobject
> <imagedata fileref="mainwindow.png" format="PNG"/> </imageobject
> <textobject
> <phrase
>Główne okno &kturtle;</phrase
> </textobject
> </mediaobject
> </screenshot
> W tym podręczniku przyjmujemy, że językiem poleceń &turtlelang; jest polski. Język możesz zmienić w menu <menuchoice
><guimenu
>Ustawienia</guimenu
><guisubmenu
>Język</guisubmenu
></menuchoice
>. Pamiętaj, że język, który ustawisz tutaj będzie musiał być wykorzystywany do wpisywania poleceń &turtlelang;.</para>
<sect1 id="first-steps">
<title
>Pierwsze kroki z &turtlelang;: poznaj Żółwia!</title>
<para
>Musiałeś już zauważyć żółwia w samym środku okna: dowiesz się teraz jak nim sterować za pomocą poleceń wpisywanych do edytora kodu.</para>
<sect2 id="the-turtle-moves">
<title
>Poruszanie żółwiem</title>
<para
>Rozpocznijmy od wprawienia żółwia w ruch. Nasz żółw może się poruszać na trzy sposoby, (1) może się poruszać w przód i w tył, (2) możesz skręcać w lewo i w prawo oraz (3) może iść bezpośrednio do miejsca wskazanego na ekranie. Spróbuj na przykład:</para>
<para>
<screen
>naprzód 100
obróć_w_lewo 90
</screen>
Wpisz lub skopiuj i wklej kod do edytora kodów, a następnie go wykonaj (korzystając z menu <link linkend="file-execute"
><menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
><guimenuitem
>Wykonaj</guimenuitem
></menuchoice
></link
>), aby zobaczyć rezultat.</para>
<para
>Po wpisaniu i wykonaniu podanych wyżej poleceń mogłeś zaobserwować następujące zdarzenia:</para>
<orderedlist>
<listitem
><para
>Po wykonaniu polecenia, żółw przesuną się do góry, narysował linię, a następnie zrobił jedną czwartą obrotu w lewo. Stało się tak, ponieważ wprowadziłeś polecenia <link linkend="forward"
><userinput
>naprzód</userinput
></link
> oraz <link linkend="turnleft"
><userinput
>obróć_w_lewo</userinput
></link
>.</para>
</listitem>
<listitem>
<para
>Kolor kodu zmieniał się w miarę jak go pisałeś: opcja ta nazywana jest <emphasis
>intuicyjnym podświetlaniem</emphasis
> — różne rodzaju poleceń są podświetlane w różny sposób. Ułatwia to czytanie dużych bloków tekstu.</para>
</listitem>
<listitem>
<para
>Żółw narysował cienką czarną linię.</para>
</listitem>
<listitem>
<para
>Być może pojawił się komunikat błędu. Może to zwyczajnie oznaczać dwie rzeczy: mogłeś popełnić błąd podczas kopiowania poleceń, albo napisałeś polecenia w innym języku niż ten, który został zdefiniowany dla poleceń &turtlelang; (język możesz zmienić wybierając <menuchoice
><guimenu
>Ustawienia</guimenu
><guisubmenu
>Język</guisubmenu
></menuchoice
>).</para>
</listitem>
</orderedlist>
<para
>Prawdopodobnie zauważyłeś, że polecenie <userinput
>naprzód 100</userinput
> spowodowało przesunięcie żółwia do przodu i pozostawienie linii, a polecenie <userinput
>obróć_w_lewo 90</userinput
> obrót o 90 <glossterm linkend="degrees"
>stopni</glossterm
> w lewo.</para>
<para
>Sprawdź następujące odnośniki do podręcznika użytkownika, aby uzyskać informacje na temat nowych poleceń: <link linkend="forward"
><userinput
>naprzód</userinput
></link
>, <link linkend="backward"
><userinput
>wstecz</userinput
></link
>, <link linkend="turnleft"
><userinput
>lewo</userinput
></link
> i <link linkend="turnright"
><userinput
>prawo</userinput
></link
>.</para>
</sect2>
<sect2 id="more-examples">
<title
>Dodatkowe przykłady</title>
<para
>Pierwszy przykład był bardzo prosty, więc ruszajmy dalej!</para>
<para>
<screen
>czyść
ustalRozmiar 200,200
ustalKolTła 0,0,0
ustalKolPis 255,0,0
ustalGrubość 5
idź 20,20
ustalKierunek 135
naprzód 200 lewo 135
naprzód 100
lewo 135
naprzód 141
lewo 135
naprzód 100
lewo 45
idź 40, 100
</screen>
Podobnie i tutaj możesz wpisać lub skopiować i wkleić kod do edytora kodów lub otworzyć plik <filename
>arrow</filename
> za pomocą menu <guimenu
>Przykłady</guimenu
>, a następnie go wykonać (korzystając z menu <link linkend="file-execute"
><menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
><guimenuitem
>Wykonaj</guimenuitem
></menuchoice
></link
>), aby zobaczyć rezultat. Po następnych przykładach będziesz już wiedział dokładnie o co chodzi.</para>
<para
>Jak widać, drugi przykład zawiera zdecydowanie więcej kodu. Zauważyłeś na pewno kilka nowych poleceń. Oto ich krótkie wyjaśnienie:</para>
<para
><userinput
>czyść</userinput
> powoduje przywraca wszystko do stanu, w jakim znajdowało się po uruchomieniu &kturtle;.</para>
<para
><userinput
>przeskaluj_tło 200,200</userinput
> ustawia wysokość i szerokość obszaru na 200 <glossterm linkend="pixels"
>pikseli</glossterm
>. Wysokość i szerokość są sobie równe, tak więc obszar będzie kwadratem.</para>
<para
><userinput
>kolor_tła 0,0,0</userinput
> koloruje krawędzie na czarno. <userinput
>0,0,0</userinput
> jest <glossterm linkend="rgb"
>kombinacją RGB</glossterm
>, w której wszystkie wartości są ustawione na <userinput
>0</userinput
>, co daje kolor czarny.</para>
<para
><userinput
>kolor_pisaka 255,0,0</userinput
> ustawia kolor pióra na czerwony. <userinput
>255,0,0</userinput
> jest <glossterm linkend="rgb"
>kombinacją RGB</glossterm
>, w której tylko wartość czerwona została ustawiona na <userinput
>255</userinput
> (w pełni włączona) podczas gdy inne (zielona i niebieska) zostały ustawione na <userinput
>0</userinput
> (w pełni wyłączone). Rezultatem jest ostry kolor czerwony.</para>
<para
>Jeżeli nie rozumiesz wartości kolorów, to przeczytaj w słowniczku objaśnienie <glossterm linkend="rgb"
>kombinacji RGB</glossterm
>.</para>
<para
><userinput
>ustaw_grubość_pisaka 5</userinput
> ustawia szerokość (rozmiar) pióra na <userinput
>5</userinput
> <glossterm linkend="pixels"
>pikseli</glossterm
>. Od teraz, każda linia rysowana przez żółwia będzie miała szerokość <userinput
>5</userinput
>-ciu pikseli, aż do momentu zmiany wartości parametru <userinput
>ustaw_grubość_pisaka</userinput
> na inną.</para>
<para
><userinput
>idź 20,20</userinput
> powoduje, że żółw przemieszcza się w określone miejsce obszaru. Pozycja jest obliczana od lewego górnego rogu, więc miejsce docelowe znajduje się 20 <glossterm linkend="pixels"
>pikseli</glossterm
> na lewo i 20 <glossterm linkend="pixels"
>pikseli</glossterm
> w dół. Pamiętaj, że po poleceniu <userinput
>go</userinput
> żółw nie będzie rysował linii.</para>
<para
><userinput
>kierunek 135</userinput
> ustawia kierunek żółwia. Polecenia <userinput
>obróć_w_lewo</userinput
> oraz <userinput
>obróć_w_prawo</userinput
> zmieniają kąt położenia rozpoczynając od bieżącego kierunku. Polecenie <userinput
>kierunek</userinput
> zmienia kąt żółwia z pozycji zero, czyli nie ma znaczenia w jakiej pozycji znajdował się żółw przed zmianą konta położenia.</para>
<para
>Po poleceniu <userinput
>kierunek</userinput
> następuje wiele poleceń <userinput
>naprzód</userinput
> i <userinput
>obróć_w_lewo</userinput
>. Te polecenia powodują rysowanie.</para>
<para
>Wreszcie kolejne polecenie <userinput
>idź</userinput
> powoduje przesunięcie żółwia na bok.</para>
<para
>Pamiętaj, że odnośniki do poleceń kierują do wyjaśnień każdego z poleceń.</para>
</sect2>
</sect1>
<!-- EXTRA SECTIONS CAN BE ADDED TO THE "GETTING STARTED"
<sect1 id="calculations">
<title
>Simple Calculations</title>
<para>
Not yet written
</para>
</sect1>
<sect1 id="using_variables">
<title
>Using Variables: creating 'number containers'</title>
<para>
Not yet written
</para>
</sect1>
<sect1 id="using_strings">
<title
>Using strings: creating 'text containers'</title>
<para>
Not yet written
</para>
</sect1>
<sect1 id="logic">
<title
>Logic: asking the computer simple questions</title>
<para>
Not yet written
</para>
</sect1>
<sect1 id="recursion">
<title
>Recursion: the Turtle is using itself</title>
<para>
Draw a maze for example
</para>
</sect1>
-->
</chapter>
