<!--Dear translator: please NEVER translate the id or anything inside the tags as they are needed in english by the application
     Thanks a lot in advance.-->
<chapter id="using-kturtle">
<title
>Użycie &kturtle;</title>

<screenshot>
  <screeninfo
>Zrzut ekranowy &kturtle; podczas jego pracy</screeninfo>
  <mediaobject>
    <imageobject>
      <imagedata fileref="mainwindow_flower_nrs.png" format="PNG"/>
    </imageobject>
    <textobject>
      <phrase
>Okno główne &kturtle;</phrase>
    </textobject>
  </mediaobject>
</screenshot>

<para
>Okno główne &kturtle; składa się z dwóch głównych części: <link linkend="the-code-editor"
>edytora kodu</link
> (3) po lewej, można tam wprowadzać komendy &turtlelang;, <link linkend="the-inspector"
>podglądu</link
> (4), wyświetlającego informacje o zmiennych podczas pracy programu, oraz <link linkend="the-canvas"
>płótna</link
> (5) po prawej, gdzie można zobaczyć efekty wprowadzanych instrukcji. <link linkend="the-canvas"
>Płótno</link
> jest placem zabaw żółwia: żółw porusza się po płótnie i na nim rysuje. Trzy inne części w oknie głównym to: <link linkend="the-menubar"
>pasek menu</link
> (1) gdzie mogą być wybrane wszystkie czynności, <link linkend="the-toolbar"
>pasek narzędzi</link
> (2) powalający na szybki wybór najczęściej używanych czynności, <guilabel
>konsola</guilabel
>, której możesz użyć, aby wpisać jeden wiersz polecenia do przetestowania, oraz <link linkend="the-statusbar"
>pasek stanu</link
>, (6) gdzie można zobaczyć aktualny stan działania &kturtle;.</para>

<sect1 id="the-code-editor">
<title
>Edytor kodu</title>
<para
>W edytorze kodu wprowadza się komendy &turtlelang;. Posiada on wszystkie cechy, których można oczekiwać od nowoczesnego edytora. Większość z nich można znaleźć w menu <link linkend="the-edit-menu"
>Edycja</link
> i <link linkend="the-tools-menu"
>Narzędzia</link
> . Edytor kodu może być dowolnie przesuwany, przyczepiany do dowolnego miejsca na oknie głównym a także może być umieszczony w dowolnym miejscu na pulpicie.</para>
<para
>Istnieje kilka sposobów uzyskania kodu w edytorze. Najprostszy to użycie istniejącego przykładu wybranego z menu <menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
><guisubmenu
>Przykłady</guisubmenu
> </menuchoice
> w menu <link linkend="the-file-menu"
>Plik</link
> a następnie wybrać plik. Wybrany plik zostanie otworzony w <link linkend="the-code-editor"
>edytorze kodu</link
>, następnie wybierając z menu <menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
><guimenuitem
>Wykonaj</guimenuitem
> </menuchoice
> można uruchomić kod.</para>
<para
>Pliki &turtlelang; można otworzyć wybierając <menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
><guimenuitem
>Otwórz...</guimenuitem
> </menuchoice
>.</para>
<para
>Trzecim sposobem jest wprowadzenie własnego kodu w edytorze bądź skopiowanie gotowego kodu z podręcznika użytkownika. </para>
<para
>Pozycja kursora wskazywana jest po prawej stronie <link linkend="the-statusbar"
>pasku statusu</link
>, wraz z numerem linii i numerem kolumny. </para>
</sect1>

<sect1 id="the-inspector">
<title
>Podgląd</title>
<para
>Podgląd informuje o zmiennych, przyswajanych funkcjach i drzewie kodu podczas pracy programu. </para>
<para
>Podgląd można umieścić przy dowolnym brzegu okna głównego lub odłączyć i umieścić w dowolnym miejscu na pulpicie.</para>
</sect1>

<sect1 id="the-canvas">
<title
>Płótno</title>
<para
>Płótno jest obszarem, na którym komendy <quote
>rysują</quote
> obrazy. Innymi słowami jest to plac zabaw żółwia. Po wprowadzeniu kodu do <link linkend="the-code-editor"
>edytora kodu</link
>, i wykonaniu go przy użyciu menu <menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
><guimenuitem
>Wykonaj</guimenuitem
> </menuchoice
>, mogą zdarzyć się dwie rzeczy: kod wykona się poprawnie i zobaczymy zmiany na płótnie; bądź w kodzie został popełniony błąd i pojawi się komunikat opisujący ten błąd.</para>
<para
>Pojawiający się komunikat powinien pomóc rozwiązać problem związany z błędem.</para>
<para
>Możesz dowolnie powiększać i zmniejszać płótno za pomocą koła myszy.</para>
</sect1>

<sect1 id="the-menubar">
<title
>Pasek menu</title>
<para
>W pasku menu można znaleźć wszystkie akcje &kturtle;. Pogrupowane są one następująco: <guimenu
>Plik</guimenu
>, <guimenu
>Edycja</guimenu
>, <guimenu
>Widok</guimenu
>, <guimenu
>Narzędzia</guimenu
>, <guimenu
>Ustawienia</guimenu
>, oraz <guimenu
>Pomoc</guimenu
>. Pomoc opisuje wszystkie poprzednie.</para>

<sect2 id="the-file-menu">
<title
>Menu <guimenu
>Plik</guimenu
></title>

  <variablelist>
    <anchor id="file-new"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>N</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Plik</guimenu
> <guimenuitem
>Nowy</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Tworzy nowy, pusty plik &turtlelang;.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-open"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>O</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Plik</guimenu
> <guimenuitem
>Otwórz...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Otwiera plik &turtlelang;.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-open-recent"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
> <guisubmenu
>Otwórz ostatni</guisubmenu
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Otwiera ostatnio używany plik &turtlelang;.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-open-examples"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
> <guisubmenu
>Przykłady</guisubmenu
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Pokazuje katalog z przykładami programów w &turtlelang;. Przykłady będą w ulubionym języku użytkownika wybranym w menu <menuchoice
><guimenu
>Ustawienia</guimenu
><guisubmenu
>Język</guisubmenu
> </menuchoice
>.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-save"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>S</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Plik</guimenu
> <guimenuitem
>Zapisz</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Zapisuje aktualnie otworzony plik &turtlelang;.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-save-as"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
> <guimenuitem
>Zapisz jako...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Zapisuje aktualnie otwarty plik &turtlelang; w wybranej lokalizacji.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-save-as-picture"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
> <guimenuitem
>Zapisz jako rysunek...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Zapisuje aktualne płótno jako obrazek.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-execute"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keysym
>F5</keysym
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Plik</guimenu
> <guimenuitem
>Wykonaj</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Rozpoczyna wykonanie komend w edytorze kodu.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-pause"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keysym
>F6</keysym
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Plik</guimenu
> <guimenuitem
>Wstrzymaj</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Zatrzymuje wykonanie programu. Akcja dostępna jedynie podczas wykonywania komend.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-stop"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keysym
>F7</keysym
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Plik</guimenu
> <guimenuitem
>Przerwij</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Przerywa wykonywanie. Akcja dostępna jedynie podczas wykonywania komend.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-speed"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><guimenu
>Plik</guimenu
> <guisubmenu
>Szybko</guisubmenu
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Lista możliwych prędkości wykonania składa się z następujących prędkości: <guimenuitem
>Szybko</guimenuitem
>, <guimenuitem
>Wolno</guimenuitem
>, <guimenuitem
>Wolniej</guimenuitem
>, <guimenuitem
>Najwolniej</guimenuitem
> i <guimenuitem
>Krok po kroku</guimenuitem
>. Gdy prędkość wykonania ustawiona jest na <guimenuitem
>Szybko</guimenuitem
> (domyślnie) z trudnością można zauważyć co dzieje się na ekranie. Czasami jest to pożądane, a czasami chcemy zatrzymać ślad wykonania. W tym wypadku należy ustawić prędkość wykonania na <guimenuitem
>Wolno</guimenuitem
>, <guimenuitem
>Wolniej</guimenuitem
> bądź <guimenuitem
>Najwolniej</guimenuitem
>. Gdy wybrana jest któraś z tych prędkości aktualnie wykonywana pozycja będzie wskazywana w edytorze. <guimenuitem
>Krok po kroku</guimenuitem
> wykona tylko jedno polecenie jednocześnie.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-print"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>P</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Plik</guimenu
> <guimenuitem
>Drukuj...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Rozpoczyna pisanie bieżącego kodu w edytorze.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="file-quit"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>Q</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Plik</guimenu
> <guimenuitem
>Wyjście</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Wychodzi z &kturtle;.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
</sect2>

<sect2 id="the-edit-menu">
  <title
>Menu <guimenu
>Edycja</guimenu
></title>
  <variablelist>
    <anchor id="edit-undo"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>Z</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Edycja</guimenu
> <guimenuitem
>Cofnij</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Anuluje ostatnią zmianę w kodzie. &kturtle; posiada nieskończona liczbę kroków cofania.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="edit-redo"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;&Shift;<keycap
>Z</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Edycja</guimenu
> <guimenuitem
>Powtórz</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Powtarza ostatnio wprowadzoną zmianę w kodzie</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="edit-cut"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>X</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Edycja</guimenu
> <guimenuitem
>Wytnij</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Wycina zaznaczony w edytorze tekst do schowka.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="edit-copy"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>C</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Edycja</guimenu
> <guimenuitem
>Kopiuj</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Kopiuje zaznaczony w edytorze tekst do schowka.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="edit-paste"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>V</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Edycja</guimenu
> <guimenuitem
>Wklej</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Wkleja tekst ze schowka do edytora.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="edit-select-all"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>A</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Edycja</guimenu
> <guimenuitem
>Zaznacz wszystko</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Zaznacza cały tekst w edytorze.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="edit-find"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>F</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Edycja</guimenu
> <guimenuitem
>Znajdź...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Znajduje z kodzie wskazaną frazę.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="edit-find-next"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keysym
>F3</keysym
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Edycja</guimenu
> <guimenuitem
>Znajdź następny</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Znajduje kolejne pojawienie się wybranej fazy.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist
>  
  <variablelist>
    <anchor id="edit-find-previous"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Shift;<keysym
>F3</keysym
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Edycja</guimenu
> <guimenuitem
>Znajdź poprzedni</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Znajduje poprzednie pojawienie się wybranej fazy.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <!--<variablelist>
    <anchor id="edit-replace"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice>
        <shortcut>
          <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>R</keycap
></keycombo>
        </shortcut>
        <guimenu
>Edit</guimenu>
        <guimenuitem
>Replace...</guimenuitem>
      </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>With this action you can replace text in the code.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist
>-->
<variablelist>
    <anchor id="toggle-insert"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keycap
>Ins</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Edycja</guimenu
> <guimenuitem
>Tryb zastępowania</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Przełączanie pomiędzy trybem "wstawiania" i "zastępowania".</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
</sect2>

<sect2 id="the-view-menu">
  <title
>Menu <guimenu
>Widok</guimenu
></title>
  <variablelist>
    <anchor id="view-codeeditor"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>E</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Widok</guimenu
> <guimenuitem
>Pokaż edytor</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Pokaż/ukryj edytor kodu.</para>
</listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="view-inspector"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
>&Ctrl;<keycap
>I</keycap
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Widok</guimenu
> <guimenuitem
>Pokaż podgląd</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Pokaż/ukryj podgląd.</para>
</listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="view-error"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><guimenu
>Widok</guimenu
> <guimenuitem
>Pokaż Błędy</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Pokaż/ukryj kartę <guilabel
>Błędy</guilabel
>, zawierającą listę błędów, które mogłyby wystąpić po uruchomieniu kodu. Jeśli ta opcja jest włączona, kliknij na <guilabel
>Płótno</guilabel
>, aby znów zobaczyć żółwia.</para>
      </listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="view-linenumbers"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><shortcut
> <keycombo
><keysym
>F11</keysym
></keycombo
> </shortcut
> <guimenu
>Widok</guimenu
> <guimenuitem
>Pokaż numery linii</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Opcja ta pokazuje numer linii w edytorze kodu. Może być użyteczne przy znajdowaniu błędów.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
</sect2>

<sect2 id="the-tools-menu">
  <title
>Menu <guimenu
>Narzędzia</guimenu
></title>
  <variablelist>
    <anchor id="tools-direction-chooser"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><guimenu
>Narzędzia</guimenu
> <guimenuitem
>Wybór kierunku</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>To działanie otwiera okno wyboru kierunku.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="tools-color-chooser"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><guimenu
>Narzędzia</guimenu
> <guimenuitem
>Wybór koloru...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>To działanie otwiera okno wyboru koloru.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
</sect2>

<sect2 id="the-setting-menu">
  <title
>Menu <guimenu
>Ustawienia</guimenu
></title>
    <variablelist>
    <anchor id="script-language"/>
    <varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Ustawienia</guimenu
> <guisubmenu
>Język</guisubmenu
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Wybierz</action
> język kodu.</para
></listitem>
</varlistentry>
  </variablelist
>  
<variablelist>
    <anchor id="toggle-toolbar"/>
    <varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Ustawienia</guimenu
> <guimenuitem
>Pokaż pasek narzędzi</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Włączenie</action
> głównego paska narzędzi</para
></listitem>
</varlistentry>
  </variablelist
>  
  <variablelist>
      <anchor id="toggle-statusbar"/>
   <varlistentry>
<term
><menuchoice
><guimenu
>Ustawienia</guimenu
> <guimenuitem
>Pokaż pasek stanu</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
<listitem
><para
><action
>Włączenie/wyłączenie</action
> paska statusu</para
></listitem>
</varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="settings-configure-shortcuts"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><guimenu
>Ustawienia</guimenu
> <guimenuitem
>Konfiguracja skrótów...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Standardowe okno konfiguracji skrótów &kde;.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
  <variablelist>
    <anchor id="settings-configure-toolbars"/>
    <varlistentry>
      <term
><menuchoice
><guimenu
>Ustawienia</guimenu
> <guimenuitem
>Konfiguracja pasków narzędzi...</guimenuitem
> </menuchoice
></term>
      <listitem
><para
>Standardowe okno konfiguracji pasków narzędzi &kde;.</para
></listitem>
    </varlistentry>
  </variablelist>
</sect2>

<sect2 id="the-help-menu">
  <title
>Menu <guimenu
>Pomoc</guimenu
></title>
&help.menu.documentation; </sect2>

</sect1>

<sect1 id="the-toolbar">
<title
>Pasek narzędzi</title>
<para
>Bardzo łatwo można dotrzeć do najczęściej używanych akcji. Domyślnie znajdują się tutaj wszystkie najczęściej używane komendy kończące się ikonami <guiicon
>Wykonaj</guiicon
>, <guiicon
>Wstrzymaj</guiicon
> i <guiicon
>Przerwij</guiicon
>. Ostatni element na końcu paska narzędzi to <guilabel
>Konsola</guilabel
>, której możesz użyć, aby wpisać jeden wiersz polecenia do przetestowania.</para>
<para
>Pasek narzędzi można skonfigurować przy użyciu menu <menuchoice
><guimenu
>Ustawienia</guimenu
><guimenuitem
>Konfiguracja pasków narzędzi...</guimenuitem
></menuchoice
></para>
</sect1>

<sect1 id="the-statusbar">
<title
>Pasek statusu</title>
<para
>W pasku stanu można znaleźć pomoc dotyczącą działania &kturtle;. Po lewej stronie pokazany jest opis ostatniej czynności. Po prawej stronie można znaleźć obecną lokalizację kursora (numer wiersza i kolumny). W środku paska statusu pokazany jest obecny język komend.</para>
</sect1>

</chapter>