<chapter id="using-kturtle"> <title >Користування &kturtle;</title> <screenshot> <screeninfo >Ось знімок вікна &kturtle; у дії</screeninfo> <mediaobject> <imageobject> <imagedata fileref="mainwindow_flower_nrs.png" format="PNG"/> </imageobject> <textobject> <phrase >Головне вікно &kturtle;</phrase> </textobject> </mediaobject> </screenshot> <para >Головне вікно &kturtle; поділено на три частини: ліворуч знаходиться <link linkend="the-editor" >редактор</link > (1), в ньому ви пишете команди мовою &turtlescript;, праворуч — <link linkend="the-canvas" >полотно</link > (2), на ньому, власне, ви і бачите результат виконання команд, і <link linkend="the-inspector" >інспектор</link > (3), де показано інформацію про змінні під час виконання програми. Окрім цих елементів ви побачите <link linkend="the-menubar" >смужку меню</link > (5), за допомогою якої ви можете отримувати доступ до дій програми, <link linkend="the-toolbar" >панель інструментів</link > (4), яка надає вам змогу швидко дістатися до найвикористовуваніших дій програми, і <link linkend="the-statusbar" >смужка стану</link > (уздовж нижнього краю вікна), де буде показано інформацію щодо поточного стану &kturtle;.</para> <sect1 id="the-editor"> <title >Редактор</title> <para >У полі редактора ви пишете команди мовою &turtlescript;. Можливості редактора зосереджено у меню <link linkend="the-file-menu" >Файл</link > і меню <link linkend="the-edit-menu" >Правка</link >. Редактор можна прив’язати до будь-якого краю головного вікна або від’єднати і розташувати у будь-якому місці стільниці.</para> <para >Є декілька шляхів введення коду у редакторі. Найпростішим є використання готового прикладу: виберіть пункт <menuchoice ><guimenu >Файл</guimenu ><guisubmenu >Приклади</guisubmenu > </menuchoice > з <link linkend="the-file-menu" >меню «Файл»</link >, потім виберіть якийсь із прикладів. Файл прикладу, який ви обрали, буде відкрито у <link linkend="the-editor" >редакторі</link >. Щоб виконати цей код, ви можете скористатися пунктом меню <menuchoice ><guimenu >Виконання</guimenu ><guimenuitem >Виконати</guimenuitem > </menuchoice > або натисканням кнопки <guibutton >Виконати</guibutton > на панелі інструментів.</para> <para >Файли з програмами на &turtlescript; можна відкривати за допомогою пункту меню <menuchoice ><guimenu >Файл</guimenu ><guimenuitem >Відкрити...</guimenuitem > </menuchoice >.</para> <para >Третім шляхом є напряму набрати ваш код у редакторі, або скопіювати і вставити код.</para> </sect1> <sect1 id="the-canvas"> <title >Полотно</title> <para >Полотно — це область, де відбувається візуальне представлення результату виконання команд, місце, де за допомогою команд малюється картинка. Якщо написати якісь команди у <link linkend="the-editor" >редакторі</link > і виконати їх, можуть статися дві речі: код буде належним чином виконано, в результаті чого ви скоріше за все побачите якісь зміни на полотні; або, якщо ви зробили помилку у вашому коді, буде показано вкладку помилки з поясненням щодо вашої помилки.</para> <para >Збільшувати і зменшувати зображення полотна можна за допомогою коліщатка вашої миші.</para> </sect1> <sect1 id="the-inspector"> <title >Інспектор</title> <para >Інспектор інформує вас про змінні, вивчені функції і ієрархічну структуру програми під час її виконання.</para> <para >Інспектор можна прив’язати до будь-якого краю головного вікна або від’єднати і розташувати у будь-якому місці вашої стільниці.</para> </sect1> <sect1 id="the-toolbar"> <title >Панель інструментів</title> <para >За допомогою цієї панелі ви можете пришвидшити доступ до найпоширеніших дій. На панелі інструментів розташовано <guilabel >Консоль</guilabel >, за допомогою якої ви зможете швидко вводити команди, що може бути корисним, якщо ви бажаєте перевірити наслідки виконання команди без внесення змін до вмісту <link linkend="the-editor" >редактора</link >.</para> <para >Доступ до налаштування панелі інструментів з метою зміни її вигляду згідно до ваших уподобань можна отримати за допомогою пункту меню <menuchoice ><guimenu >Параметри</guimenu ><guimenuitem >Налаштувати пенали...</guimenuitem ></menuchoice ></para> </sect1> <sect1 id="the-menubar"> <title >Панель меню</title> <para >На панелі меню ви знайдете всі дії, які виконує програма &kturtle;. Ці дії розділено на такі групи: <guimenu >Файл</guimenu >, <guimenu >Правка</guimenu >, <guimenu >Полотно</guimenu >, <guimenu >Виконання</guimenu >, <guimenu >Інструменти</guimenu >, <guimenu >Параметри</guimenu >, і <guimenu >Довідка</guimenu >. У цьому розділі ви знайдете докладне пояснення щодо цих груп.</para> <sect2 id="the-file-menu"> <title >Меню <guimenu >Файл</guimenu ></title> <variablelist> <anchor id="file-new"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >N</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Файл</guimenu > <guimenuitem >Створити</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Створює новий, порожній файл на &turtlescript;.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="file-open"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >O</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Файл</guimenu > <guimenuitem >Відкрити...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Відкриває файл з програмою на &turtlescript;.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="file-open-recent"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Файл</guimenu > <guisubmenu >Відкрити недавні</guisubmenu > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Відкриває файл з програмою на &turtlescript;, який вже було нещодавно відкрито.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="file-open-examples"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Файл</guimenu > <guisubmenu >Приклади</guisubmenu > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Відкриває приклади програм на &turtlescript;. Приклади написано вибраною вами у пункті меню <menuchoice ><guimenu >Параметри</guimenu ><guimenuitem >Мова скриптів</guimenuitem > </menuchoice > мовою.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="file-save"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >S</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Файл</guimenu > <guimenuitem >Зберегти</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Зберігає поточний файл програми на &turtlescript;.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="file-save-as"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Файл</guimenu > <guimenuitem >Зберегти як...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Зберігає поточний файл програми на &turtlescript; у вказаному місці.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <!-- <variablelist> <anchor id="file-save-as-picture"/> <varlistentry> <term ><menuchoice> <guimenu >File</guimenu> <guimenuitem >Save as Picture...</guimenuitem> </menuchoice ></term> <listitem ><para >Save the current canvas as a picture.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> --> <variablelist> <anchor id="file-export-to-html"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Файл</guimenu > <guimenuitem >Експортувати в HTML...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Експортує поточний вміст редактора до файла HTML разом з підсвічуванням кольором.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="file-print"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >P</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Файл</guimenu > <guimenuitem >Друкувати...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Друкує на принтері поточний код у редакторі.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="file-quit"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >Q</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Файл</guimenu > <guimenuitem >Вийти</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Завершує роботу &kturtle;.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> </sect2> <sect2 id="the-edit-menu"> <title >Меню <guimenu >Правка</guimenu ></title> <variablelist> <anchor id="edit-undo"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >Z</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Правка</guimenu > <guimenuitem >Вернути</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Скасовує останню зміну у коді. Кількість таких скасувань у &kturtle; не обмежено.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="edit-redo"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;&Shift;<keycap >Z</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Правка</guimenu > <guimenuitem >Повторити</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Повторює виконання останньої скасованої зміни у коді.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="edit-cut"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >X</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Редагування</guimenu > <guimenuitem >Вирізати</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Вирізає вибраний текст з <link linkend="the-editor" >редактора</link > до буфера.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="edit-copy"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >C</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Редагування</guimenu > <guimenuitem >Копіювати</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Копіює вибраний текст з <link linkend="the-editor" >редактора</link > до буфера.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="edit-paste"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >V</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Редагування</guimenu > <guimenuitem >Вставити</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Вставляє текст з буфера до <link linkend="the-editor" >редактора</link >.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="edit-select-all"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >A</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Правка</guimenu > <guimenuitem >Вибрати все</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Вибирає весь текст у вікні <link linkend="the-editor" >редактора</link >.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="edit-find"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >F</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Правка</guimenu > <guimenuitem >Пошук...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >За допомогою цієї дії ви можете шукати фрази у коді.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="edit-find-next"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo ><keysym >F3</keysym ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Правка</guimenu > <guimenuitem >Знайти далі</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Використовуйте цю дію для пошуку наступного входження фрази, яку ви раніше шукали, до тексту.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist > <variablelist> <anchor id="edit-find-previous"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Shift;<keysym >F3</keysym ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Правка</guimenu > <guimenuitem >Знайти позаду</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Використовуйте цю дію для того, щоб знайти попереднє входження фрази, яку ви раніше шукали, до тексту.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <!--<variablelist> <anchor id="edit-replace"/> <varlistentry> <term ><menuchoice> <shortcut> <keycombo >&Ctrl;<keycap >R</keycap ></keycombo> </shortcut> <guimenu >Edit</guimenu> <guimenuitem >Replace...</guimenuitem> </menuchoice ></term> <listitem ><para >With this action you can replace text in the code.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist >--> <variablelist> <anchor id="toggle-insert"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo ><keycap >Ins</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Правка</guimenu > <guimenuitem >Режим перезапису</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Перемикач між режимами «вставити» та «перезаписати».</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> </sect2> <sect2 id="the-canvas-menu"> <title >Меню <guimenu >Полотно</guimenu ></title> <variablelist> <anchor id="canvas-export-to-image"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Полотно</guimenu > <guimenuitem >Експортувати до зображення (PNG)...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Експортує поточний вміст <link linkend="the-canvas" >Полотно</link > до растрового зображення PNG (Portable Network Graphics або машинонезалежна мережева графіка).</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="canvas-export-to-drawing"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Полотно</guimenu > <guimenuitem >Експортувати у креслення (SVG)...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Експортує поточний вміст <link linkend="the-canvas" >Полотно</link > до векторного креслення типу SVG (Scalable Vector Graphics або масштабована векторна графіка).</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="canvas-print"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Полотно</guimenu > <guimenuitem >Надрукувати полотно...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Надсилає на друк поточний вміст <link linkend="the-canvas" >Полотна</link >.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> </sect2> <sect2 id="the-run-menu"> <title >Меню <guimenu >Виконання</guimenu ></title> <variablelist> <anchor id="run-execute"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo ><keysym >F5</keysym ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Виконання</guimenu > <guimenuitem >Виконати</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Запускає на виконання команди з редактора.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="run-pause"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo ><keysym >F6</keysym ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Виконання</guimenu > <guimenuitem >Пауза</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Призупиняє виконання. Цю дію можна увімкнути, лише якщо у даний момент виконуються якісь команди.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="run-stop"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo ><keysym >F7</keysym ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Виконання</guimenu > <guimenuitem >Перервати</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Зупиняє виконання. Цю дію можна увімкнути, лише якщо у даний момент виконуються якісь команди.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="run-speed"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Виконання</guimenu > <guisubmenu >Швидкість виконання</guisubmenu > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Показує вам список всіх можливих швидкостей виконання, що складається з таких пунктів: <guimenuitem >На повну швидкість</guimenuitem >, <guimenuitem >Повільно</guimenuitem >, <guimenuitem >Повільніше</guimenuitem >, <guimenuitem >Найповільніше</guimenuitem > і <guimenuitem >Крок-за-кроком</guimenuitem >. Якщо швидкість виконання встановлено у значення <guimenuitem >На повну швидкість</guimenuitem > (типова поведінка), ви навряд чи помітите події, що відбуваються під час виконання програми. Іноді така поведінка — саме те, що потрібно, але іноді важливо прослідкувати за виконанням. У останньому випадку вам слід встановити швидкість виконання у значення <guimenuitem >Повільно</guimenuitem >, <guimenuitem >Повільніше</guimenuitem > або <guimenuitem >Найповільніше</guimenuitem >. Якщо вибрано один з повільних режимів у редакторі коду буде помітно, яка саме команда зараз виконується. У режимі <guimenuitem >Крок-за-кроком</guimenuitem > програма виконуватиме по одній команді на кожен запуск.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> </sect2> <sect2 id="the-tools-menu"> <title >Меню <guimenu >Інструменти</guimenu ></title> <variablelist> <anchor id="tools-direction-chooser"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Інструменти</guimenu > <guimenuitem >Вибір напрямку...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Цей пункт відкриває діалогове вікно вибору напрямку.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="tools-color-chooser"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Інструменти</guimenu > <guimenuitem >Піпетка...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Цей пункт відкриває діалогове вікно піпетки.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> </sect2> <sect2 id="the-setting-menu"> <title >Меню <guimenu >Параметри</guimenu ></title> <variablelist> <anchor id="settings-set-script-language"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Параметри</guimenu > <guisubmenu >Мова скриптів</guisubmenu ></menuchoice ></term> <listitem ><para >Надає змогу <action >вибрати</action > мову коду.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="settings-toggle-editor"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >E</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Параметри</guimenu > <guimenuitem >Показати редактор</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Наказує програмі показати або сховати вікно <link linkend="the-editor" >редактора</link >.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="settings-toggle-inspector"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo >&Ctrl;<keycap >I</keycap ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Параметри</guimenu > <guimenuitem >Показати інспектор</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Показати або сховати <link linkend="the-inspector" >Інспектор</link >.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="settings-toggle-errors"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Параметри</guimenu > <guimenuitem >Показати помилки</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Показати або сховати вкладку <guilabel >Помилки</guilabel > зі списком помилок, які сталися у результаті спроби виконання коду. Якщо увімкнено цей параметр, для того, щоб побачити черепашку знову, вам слід буде натиснути кнопку <guilabel >Полотно</guilabel >.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="settings-toggle-linenumbers"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo ><keysym >F11</keysym ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Перегляд</guimenu > <guimenuitem >Показати номери рядків</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Ця дія надасть вам змогу побачити номери рядків програми у <link linkend="the-editor" >редакторі</link >. Це зручно під час пошуку помилок.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="settings-toggle-toolbar"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Параметри</guimenu > <guimenuitem >Показати пенал</guimenuitem ></menuchoice ></term> <listitem ><para ><action >Перемкнути</action > видимість головного пенала</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist > <variablelist> <anchor id="settings-toggle-statusbar"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Параметри</guimenu > <guimenuitem >Показати смужку стану</guimenuitem ></menuchoice ></term> <listitem ><para ><action >Перемкнути</action > видимість рядка стану</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="settings-configure-shortcuts"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Параметри</guimenu > <guimenuitem >Налаштувати скорочення...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Відкрити стандартне діалогове вікно &kde; для налаштування клавіатурних скорочень.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> <variablelist> <anchor id="settings-configure-toolbars"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><guimenu >Параметри</guimenu > <guimenuitem >Налаштувати пенали...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Відкрити стандартне діалогове вікно &kde; для налаштування панелі інструментів.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> </sect2> <sect2 id="the-help-menu"> <title >Меню <guimenu >Довідка</guimenu ></title> &help.menu.documentation; <variablelist > <anchor id="help-context-help"/> <varlistentry> <term ><menuchoice ><shortcut > <keycombo ><keysym >F2</keysym ></keycombo > </shortcut > <guimenu >Довідка</guimenu > <guimenuitem >Довідка щодо: ...</guimenuitem > </menuchoice ></term> <listitem ><para >Цей пункт є дуже корисним: за його допомогою можна отримати довідку щодо інструкцій, у яких перебуває курсор редактора. Отже, наприклад, ви використали у вашій програмі команду <userinput >print</userinput > і бажаєте дізнатися, що написано у підручнику щодо цієї команди. Вам достатньо пересунути курсор на цю команду <userinput >print</userinput > і натиснути клавішу <keysym >F2</keysym >. Буде відкрито вікно довідки з усіма відомостями щодо команди <userinput >print</userinput >.</para> <para >Ця функціональна можливість може знадобитися під час вивчення &turtlescript;.</para ></listitem> </varlistentry> </variablelist> </sect2> </sect1> <sect1 id="the-statusbar"> <title >Смужка стану</title> <para >У смужці стану ви зможете бачити повідомлення про стан &kturtle;. Ліворуч на ній розташовано інформацію про останню дію. Праворуч ви побачите інформацію про поточне розташування курсора (номер рядка і позицію у рядку). Посередині смужки стану показано назву поточної мови, яку програма використовує для команд.</para> </sect1> </chapter>