Wacom Tablet HOWTO Autor: Stefan Runkel runkel@runkeledv.de v1.0.4, listopad 1999 WWeerrssjjaa ppoollsskkaa:: MMaarreekk GGuueevvaarraa BBrraauunn mmaarreekk@@aattmm..ccoomm..ppll v1.0, 2 kwietnia 2000 Instalacja graficznych tabletów (nie tylko) Wacoma pod Linuksem i/lub XFree86. ______________________________________________________________________ Spis tre¶ci 1. Prawa autorskie 2. Wprowadzenie 2.1 Nowe wersje dokumentu 2.2 Uwagi i Poprawki 2.3 Podziêkowania 3. Wymagania 3.1 Jaki sprzêt jest obs³ugiwany 3.2 Jakiego oprogramowania potrzebujemy 3.3 Jakie oprogramowanie jest obs³ugiwane 4. Tablety jako zamiennik myszy dla konsoli Linuksa 4.1 Tablety i gpm 5. Tablety w XFree 5.1 Wymagana wersja XFree 5.2 Przyk³adowy wycinek XF86Config (prosty) 5.3 Sekcja modu³u 5.4 Rodzaje urz±dzeñ 5.5 Nazwa urz±dzenia 5.6 Port 5.7 Poziom DebugLevel 5.8 Numer seryjny (tylko dla tabletów Intuos) 5.8.1 Jak uzykaæ numer seryjny danego urz±dzenia 5.8.2 Numer seryjny - przyk³ad tego co zosta³o zalogowane 5.9 Tryby pracy bezwzglêdny (absolute) i wzglêdny (relative) 5.10 Tryby pracy urz±dzeñ Extension, Core oraz AlwaysCore 5.11 Parametr HistorySize 5.12 Parametr Suppress 5.13 Parametr TiltMode (tylko Intuos) 5.14 Ustawienia TopX, TopY, BottomX, BottomY 5.14.1 Okre¶lanie maksymalnych warto¶ci X, Y, aktualnej konfiguracji oraz rozdzielczo¶ci 5.14.2 Okre¶lanie rozdzielczo¶ci - przyk³ad tego co zosta³o zalogowane 5.15 Ustawienie KeepShape 6. Zmiany konfiguracji pod dzia³aj±cymi X-ami 6.1 Konfigurowanie Gimpa w celu wykorzystania urz±dzeñ XInput 6.2 Urz±dzenie prze³±cznika (SWITCH) 6.3 Przyciski 6.4 Przyporz±dkowywanie przycisków przy u¿yciu xmodmap dla urz±dzeñ pracuj±cych w trybie podstawowym 6.5 Przyporz±dkowywanie przycisków przy u¿yciu xinput dla urz±dzeñ pracuj±cych w trybie rozszerzonym 6.6 xsetmode - zmiany trybu pracy na wzglêdny oraz bezwzglêdny 6.7 xsetpointer - ustawianie domy¶lnego urz±dzenia podstawowego 6.8 Klawisze 6.9 Narzêdzia do korzystania z wiêcej ni¿ jednego tableta oraz do w³±czania i wy³±czania obs³ugi 7. Dalsze informacje/wykorzystane dokumenty 8. Od t³umacza ______________________________________________________________________ 11.. PPrraawwaa aauuttoorrsskkiiee Prawa autorskie nale¿± do Stefana Runkela (c) 1999 Runkel@runkeledv.de Dokument ten opisuje proces instalacji tabletów Wacoma pod systemem Linux. Nieskrêpowane u¿ywanie, rozpowszechnianie oraz reprodukowanie tego dokumentu jest mo¿liwe pod nastêpuj±cymi warunkami: · Nie wolno pomijaæ lub modyfikowaæ informacji o prawach autorskich do tego dokumentu. · Nie wolno pomijaæ lub modyfikowaæ numeru wersji oraz daty tego dokumentu. · Nie wolno pomijaæ lub modyfikowaæ wskazania do aktualnej wersji WWW dokumentu. · Nale¿y jednoznacznie oznaczaæ wszelkie skrócone, poprawione lub zmodyfikowane wersje tego dokumentu. 22.. WWpprroowwaaddzzeenniiee Tablety graficzne s± obecnie niezbyt drogie i mog± byæ bardzo pomocne przy obróbce obrazów. Obok tego czego mo¿emy dokonaæ przy u¿yciu myszy tablety cechuje dodatkowa funkcjonalno¶æ: · mo¿liwo¶æ okre¶lenie poziomu nacisku i nachylenia · precyzyjna kontrola ruchów · okre¶lanie po³o¿enia kursora z dok³adno¶ci± do jednego punktu (pixela) · podobne do piórka i jak ono obs³ugiwane urz±dzenie wej¶ciowe Dokument ten opisuje g³ównie produkty firmy Wacom. Powodem tego jest fakt posiadania przeze mnie trzech ró¿nych urz±dzeñ tego producenta oraz to, ¿e s± one bardzo popularne w Europie. Niemniej jednak, s±dzê ¿e zaadaptowanie nakre¶lonej koncepcji do innych produktów nie powinno byæ rzecz± trudn±. Powodem napisania tego dokumentu by³o to, i¿ nigdzie w Sieci nie mog³em znale¼æ niczego podobnego. Zamiast tego mia³em bardzo du¿o dokumentów opisuj±cych temat tylko czê¶ciowo. Po ich przeczytaniu, wci±¿ pozostawa³y (i nadal pozostaj±) otwarte pytania, na które nie zna³em odpowiedzi. Zmusi³o mnie to do zadawania pytañ wielu ró¿nym ludziom. Po tym wszystkim co zosta³o zrobione, nadal jestem przekonany, ¿e dokument ten by³ tego wart. 22..11.. NNoowwee wweerrssjjee ddookkuummeennttuu Orygina³ tego dokumentu znajduje siê pod adresem: http://www.runkeledv.de/linux.htm 22..22.. UUwwaaggii ii PPoopprraawwkkii Mile widziane s± wszelkie komentarze, poprawki oraz uzupe³nienia. Skontaktowaæ siê mo¿na ze mn± pod adresem: Runkel@runkeledv.de 22..33.. PPooddzziiêêkkoowwaanniiaa Chcia³bym podziêkowaæ wszystkim autorom wymienionym w sekcji ``Dalsze informacje/wykorzystane dokumenty'' oraz wszystkim osobom, które odpowiedzia³y na moje pytania poczt± elektroniczn±. Ten dokument jest odzwierciedleniem ich pracy. 33.. WWyymmaaggaanniiaa Ten rozdzia³ mówi co jest potrzebne aby tablet zacz±³ dzia³aæ 33..11.. JJaakkii sspprrzzêêtt jjeesstt oobbss³³uuggiiwwaannyy Na pocz±tek powiniene¶ zdobyæ tablet. Poniewa¿ obs³uga USB pod Linuksem jest wci±¿ w fazie rozwoju, a ADB najprawdopodobniej d³ugo ju¿ nie poci±gnie, powinien to byæ model wyposa¿ony w port szeregowy (RS232) Obs³ugiwane s± nastêpuj±ce tablety Wacoma: · seria ArtZ II (znana w Europie jako UltraPad - ta sama nazwa u¿ywana by³a przez czê¶ciowo obs³ugiwane wcze¶niejsze modele) · ArtPad II · PL300 (po³±czenie tableta i wy¶wietlacza LCD) · Pen Partner · Graphire (mysz i rysik, do ich obs³ugi musisz mieæ sterownik przynajmniej w wersji alpha 11 - szczegó³y poni¿ej) · seria Intuos (sterowniki zawarte w bie¿±cych dystrybucjach XFree86 mog± obs³ugiwaæ je tylko czê¶ciowo, aktualn± wersjê alpha mo¿na znale¼æ na stronie Frederica Lepieda: http://www.lepied.com/xfree86/) Pomimo, i¿ starsze tablety Wacoma z serii SD oraz HD nie s± standardowo obs³ugiwane przez sterowniki XFree86, istnieje zmodyfikowany sterownik obs³uguj±cy zarówno te, jak i inne urz±dzenia (np. produkty OEM ze zintegrowanymi wy¶wietlaczami, takie jak IBM Thinkpad 360 PE oraz Toshiba T200). Wspomniany sterownik znajduje siê pod adresem: http://hwr.nici.kun.nl/pen-computing/pen-computing- formats.html 33..22.. JJaakkiieeggoo oopprrooggrraammoowwaanniiaa ppoottrrzzeebbuujjeemmyy · Je¶li potrzebujesz obs³ugi tableta pod linuksow± konsolê, ¶ci±gnij najnowsz± wersjê programu gpm spod adresu ftp://ftp.prosa.it/pub/gpm lub z ftp://animal.unipv.it/pub/gpm (kopia) · Je¶li chcesz korzystaæ z tableta pod XFree86, musisz posiadaæ to oprogramowanie przynajmniej w wersji 3.3.3.1. Najnowsze aktualizacje znajduj± siê pod adresem http://www.xfree.org 33..33.. JJaakkiiee oopprrooggrraammoowwaanniiee jjeesstt oobbss³³uuggiiwwaannee · Jedynym programem jaki znam dla konsoli linuksowej jest gpm. · Dla XFree s³owem kluczowym jest XInput. Po pierwsze specyfikacja ta musi byæ obs³ugiwana przez sterownik urz±dzenia, który dostarcza dodatkowe informacje. Po drugie programy, które chc± u¿ywaæ alternatywnych urz±dzeñ wskazuj±cych, musz± rozumieæ XInput. Wiele programów bazuje na bibliotece gtk. Gtk posiada obs³ugê specyfikacji XInput dziêki czemu ³atwo jest z niej skorzystaæ. Wsparcie dla XInput zawieraja poni¿sze aplikacje: · The Gimp - potê¿ny program do przetwarzania obrazów w stylu pakietu Photoshop. Niestabilna wersja rozwojowa 1.1.x standardowo obs³uguje XInput. W chwili pisania niniejszego dokumentu (10/99) Gimp 1.1.x znajdowa³ sie w fazie zamra¿ania funkcjonalno¶ci. Mam nadziejê ¿e do koñca roku 1999 wydana zostanie stabilna wersja 1.2. Gimpa mo¿na ¶ci±gn±æ spod adresu http://www.gimp.org, naprawdê na to zas³uguje! Jestem pewny, ¿e wiêkszo¶æ z Was zna ten program i ¿e to w³a¶nie on by³ powodem kupna tableta. · gsumi - prosty, czarno-bia³y program do rysowania obs³uguj±cy zmiany nacisku i nachylenia podczas kre¶lenia/wycierania. Dostêpny na stronie: http://www.gtk.org/~otaylor/gsumi/ · xink (autorstwa Ralpha Leviena) - kolejny prosty program graficzny dla X. xink mo¿na ¶ci±gn±æ z serwera plików: ftp://kiwi.cs.berkeley.edu/pub/raph/xink.tar.gz · RasMol - program do wizualizacji molekularnej obs³uguj±cy specjalistyczne urz±dzenie wej¶ciowe (dial box) przy u¿yciu XInput. Zaj¿yj na stronê http://www.umass.edu/microbio/rasmol/distrib/rasman.htm. · xinput (autorstwa Frederica Lepieda) - bardzo przydatne narzêdzie do konfigurowania i testowania urz±dzeñ XInput. xinput jest dostêpny pod adresem: ftp://ftp.x.org/contrib/utilities/xinput-1.2.tar.gz 44.. TTaabblleettyy jjaakkoo zzaammiieennnniikk mmyysszzyy ddllaa kkoonnssoollii LLiinnuukkssaa 44..11.. TTaabblleettyy ii ggppmm Demon ``gpm'' obs³uguje ca³kiem spor± liczbê urz±dzeñ wej¶ciowych, w tym tablety. Je¿eli chcia³by¶ otrzymaæ listê obs³ugiwanych przez Twoj± wersjê gpm urz±dzeñ wykonaj nastêpuj±ce polecenie: _g_p_m _-_t _h_e_l_p Pomimo tego, ¿e nie znalaz³em nic na ten temat w dokumentacji, wydaje mi siê ¿e zawarty w gpm-ie sterownik do Wacoma zosta³ napisany dla bardzo starych modeli UltraPad. Testowa³em go z modelami PenPartner, Graphire oraz Intuos ale nie dzia³a³. Dopisa³em obs³ugê Graphire dla gpm, aby jej u¿yæ potrzebna jest przynajmniej wersja 1.18.1 programu gpm. Je¿eli posiadasz starego ArtPada, spróbuj wykonaæ: _k_i_l_l_a_l_l _g_p_m _; _g_p_m _-_t _w_a_c_o_m _-_m _/_d_e_v_/_t_t_y_S_0 powinno zadzia³aæ. Je¶li u¿ywasz modelu Graphire, polecenie powinno wygl±daæ nastêpuj±co: _k_i_l_l_a_l_l _g_p_m _; _g_p_m _-_t _g_r_a_p_h_i_r_e _-_m _/_d_e_v_/_t_t_y_S_0 Oczywi¶cie, uzyskasz dostêp wy³±cznie do funkcji ruchu i klawiszy, nacisk i pochylenie nie bêd± obs³ugiwane, gdy¿ tak naprawdê nie s± to zbyt przydatne funkcje w aplikacjach tekstowych. Je¿eli równocze¶nie korzystasz z gpm i XFree86 to mo¿esz, choæ nie musisz, popa¶æ w k³opoty w zwi±zku z tym, ¿e w tym samym czasie urz±dzenie zwykle mo¿e byæ u¿ywane tylko przez jeden program. Istniej± dwa rozwi±zania tego problemu: · Tryb powtarzania gpm. Je¿eli uruchomisz serwis gpm z opcj± "-R protokó³" to wszystkie otrzymane dane bêd± przesy³ane do urz±dzenia /dev/gpmdata. Powiedzmy, ¿e masz mysz typu ps2 i twoje wywo³anie gpm wygl±da nastêpuj±co: _g_p_m _-_t _p_s_2 _-_R_m_m_a_n. Serwis gpm otrzymuje dane od myszy ps2 i próbuje przet³umaczyæ je na pakiety mman, które z kolei s± przesy³ane do /dev/gpmdata. Niestety w chwili pisania tego dokumentu gpm potrafi przet³umaczyæ dane tylko dla kilku protoko³ów. Je¿eli chcia³(a)by¶ pomin±æ proces t³umaczenia i przesy³aæ dane bajt po bajcie, wywo³aj po prostu _g_p_m _-_t _p_s_2 _-_R _r_a_w. Nastêpnie, umieszczaj±c linie _D_e_v_i_c_e _"_/_d_e_v_/_g_p_m_d_a_t_a_" w sekcji pointer lub Xinput pliku XF86Config umo¿liwiamy XFree korzystanie z tego drugiego urz±dzenia. · Je¿eli u¿ywasz startx, mo¿esz zmodyfikowaæ to polecenie tak by wykonywa³o _g_p_m _-_k przed uruchomieniem serwera X. Ta opcja usuwa dzia³aj±cy serwis gpm. 55.. TTaabblleettyy ww XXFFrreeee 55..11.. WWyymmaaggaannaa wweerrssjjaa XXFFrreeee Minimaln± wersj± ``XFree'' powinna byæ 3.3.3.1. Jest to zwi±zane z rozszerzon± obs³ug± XInput, dzia³aniem drugiego prze³±cznika oraz zlikwidowaniem efektu blokowania myszy. Je¿eli musisz korzystaæ z wersji wcze¶niejszej, obs³uga XInput powinna byæ dostêpna od 3.1.2.d. Obs³uga XInput w XFree jest zwykle konfigurowana w pliku XF86Config. W wiêkszo¶ci wypadków plik XF86Config umieszczony jest w katalogu /etc lub /etc/x11. Poka¿ê teraz bardzo krótk± sekcjê konfiguracyn± i wyja¶niê co mo¿e byæ zmienione i dlaczego jest to potrzebne. 55..22.. PPrrzzyykk³³aaddoowwyy wwyycciinneekk XXFF8866CCoonnffiigg ((pprroossttyy)) Section "Module" # sterownik urz±dzenia Wacom Load "xf86Wacom.so" EndSection Section "Xinput" # ustawienia dla rysika Wacoma SubSection "WacomStylus" # typ urz±dzenia wej¶ciowego DeviceName "Pen1" # nazwa, wybierz dowoln± Port "/dev/ttyS0" # port szeregowy Baudrate 9600 # u¿yteczne tylko dla Intuosa Mode Absolute # mapuj obszar tableta na ekran AlwaysCore # patrz opis HistorySize 200 # rozmiar bufora dla ruchu EndSubSection EndSection 55..33.. SSeekkccjjaa mmoodduu³³uu Obs³uga XInput w XFree jest osi±gana przez u¿ycie modu³ów. Modu³ sterownika urz±dzenia dla Wacoma nosi nazwê ``xf86Wacom.so''. Jego wywo³anie umieszczamy w sekcji "Module" pliku XF86Config tylko jeden raz. 55..44.. RRooddzzaajjee uurrzz±±ddzzeeññ Urz±dzeniem fizycznym mo¿e byæ: · czubek rysika · gumka umieszczona na rysiku · myszka - kursor z "celownikiem" Wacoma, mysz 4d, mysz Graphire · rozpylacz (airbrush) PenPartner oraz Graphire rozpoznaja typ urz±dzenia ale nie potrafi± ich rozró¿niæ. Dla przyk³adu, nie mo¿esz u¿yæ dwóch ró¿nych rysików, skonfigurowanych powiedzmy, jeden na czerwono, drugi na niebiesko - wszystko co te urz±dzenia rozpoznaj± to: "Znalaz³em czubek rysika na mojej powierzchni", lub "Znalaz³em gumkê na mojej powierzchni", lub "znalaz³em myszkê na mojej powierzchni". XInput przypisuje urz±dzeniom ich rodzaj, które z kolei zostan± pó¼niej opisane w pliku XF86Config w podsekcjach sekcji Xinput: · WacomStylus czubek rysika lub rozpylacza · WacomErasor gumka na rysiku lub rozplaczu · WacomCursor myszy takie jak mysz Graphire, kursor "z celownikiem", mysz 4d 55..55.. NNaazzwwaa uurrzz±±ddzzeenniiaa Ka¿demu skonfigurowanemu urz±dzeniu musisz nadaæ unikaln± nazwê. Nazwa ta bêdzie pó¼niej u¿ywana w Twoim programie do komunikacji z tym urz±dzeniem. Wybór nazwy zale¿y od ciebie. 55..66.. PPoorrtt XInput chce wiedzieæ do którego portu szeregowego pod³±czone jest nasze urz±dzenie. Pozwala mi to na u¿ywanie dwóch ró¿nych tabletów w tym samym czasie, na przyk³ad Graphire pod³±czonego do /dev/ttyS0 i PenPartnera pod³±czonego do /dev/ttyS01. 55..77.. PPoozziioomm DDeebbuuggLLeevveell Dziêki ustawieniu poziomu DebugLevel mo¿emy kontrolowaæ poziom "gadatliwo¶ci" sterownika Wacoma do logów. Poziomy mog± przybieraæ warto¶ci od 0 do 10. Je¿eli pominiemy to ustawienie przyjêta zostanie warto¶æ domy¶lna DebugLevel równa 0, co odpowiada bardzo sk±pemu logowaniu. PPrrzzyykk³³aadd:: SubSection "WacomStylus" # rysik DeviceName "PenRed" # nazwa, wybie¿ dowoln± ... DebugLevel 10 # generuj bardzo du¿o komunikatów ... EndSubSection 55..88.. NNuummeerr sseerryyjjnnyy ((ttyyllkkoo ddllaa ttaabblleettóóww IInnttuuooss)) Tablety Intuos s± bardziej wydajne ni¿ PenPartner i Graphire poniewa¿ potrafi± rozró¿niæ wiele urz±dzeñ tego samego rodzaju. Znaczy to tyle, ¿e mo¿emy ju¿ u¿ywaæ dwa rysiki, jeden skonfigurowany jako czerwony, drugi skonfigurowany jako niebieski. Jak widaæ rozró¿nianie wy³±cznie rodzajów urz±dzeñ nie daje wystarczaj±cej informacji do obs³ugi ró¿nych rysików. Dlatego, ka¿de urz±dzenie Intuosa, niech bêdzie to rysik, piórko, mysz lub cokolwiek, posiada numer seryjny, który mo¿esz wyspecyfikowaæ by umo¿liwiæ rozpoznanie konkretnego urz±dzenia przez XInput. Wygl±da to nastêpuj±co: Section "Xinput" SubSection "WacomStylus" # rysik DeviceName "PenRed" # nazwa, wybierz dowoln± ... Serial 2609917443 # numer seryjny tego urz±dzenia ... EndSubSection SubSection "WacomStylus" # inny rysik DeviceName "PenBlue" # nazwa, wybierz dowoln± ... Serial 2609918664 # numer seryjny tego urz±dzenia ... EndSubSection EndSection Chcia³bym zaznaczyæ ¿e z³o¿one urz±dzenia wej¶ciowe posiadaj± tylko jeden mumer seryjny. Sterownik u¿ywa otrzymany numer seryjny do rozpoznania specyficznego rysika, natomiast czubek rysika od gumki jest rozpoznawany na podstawie rodzaju urz±dzenia. 55..88..11.. JJaakk uuzzyykkaaææ nnuummeerr sseerryyjjnnyy ddaanneeggoo uurrzz±±ddzzeenniiaa 1. Ustaw DebugLevel na 6 2. Uruchom serwer X wypisuj±c polecenie _X _2_>_t 3. Dotknij powierzchni tableta po kolei wszystkimi urz±dzeniami, zapamiêtuj±c kolejnosæ. 4. Usuñ proces serwera X (zwykle Ctrl+Alt+Backspace) 5. Uruchom _g_r_e_p _s_e_r_i_a_l___n_u_m _t Powiniene¶ otrzymaæ listê z ró¿ni±cymi siê numerami. 55..88..22.. NNuummeerr sseerryyjjnnyy -- pprrzzyykk³³aadd tteeggoo ccoo zzoossttaa³³oo zzaallooggoowwaannee BEGIN xf86WcmProc dev=0x8354d60 priv=0x833e3f0 type=stylus flags=9 what=1 xf86WcmProc pWcm=0x8354d60 what=ON END xf86WcmProc Success what=1 dev=0x8354d60 priv=0x833e3f0 device_id=0x96 serial_num=2595227137 type=cursor [cursor] abs prox=false x=0 y=0 z=0 button=false buttons=0 55..99.. TTrryybbyy pprraaccyy bbeezzwwzzggllêêddnnyy ((aabbssoolluuttee)) ii wwzzggllêêddnnyy ((rreellaattiivvee)) Je¿eli ustawisz tablet do pracy w trybie bezwzglêdnym, ca³a powierzchnia urz±dzenia bêdzie odpowiada³a ekranowi komputera. Za ka¿dym razem gdy opu¶cisz rysik na ten sam punkt tableta wska¼nik pojawi siê w odpowiadaj±cym mu tym samym punkcie ekranu. Je¿eli ustawisz urz±dzenie do pracy w trybie wzglêdnym, uzyskasz dobrze Ci znane zachowanie myszy. Je¶li podniesiesz myszkê z powierzchni, przesuniesz j± i ponownie opu¶cisz, wska¼nik (idealnie) nie poruszy siê. PPrrzzyykk³³aadd:: Mode Absolute 55..1100.. TTrryybbyy pprraaccyy uurrzz±±ddzzeeññ EExxtteennssiioonn,, CCoorree oorraazz AAllwwaayyssCCoorree XFree zna dwa rodzaje wska¼ników: pierwszy, posiadaj±cy tylko podstawow± funkcjonalno¶æ (klawisze, mo¿liwo¶æ ruchu), wykorzystywany jest do wybierania pozycji menu, zaznaczania tekstu, naciskania guzików i tym podobnych rzeczy. Jest to urz±dzenie podstawowe _C_o_r_e. Drugi rodzaj wska¼nika wykorzystuj± aplikacje potrzebuj±ce dodatkowych informacji, takich jak poziom nacisku czy nachylenia. Urz±dzenie to nazywamy rozszerzonym - _E_x_t_e_n_s_i_o_n. Pocz±wszy od wersji 3.3.3.1, ustawienie _A_l_w_a_y_s_C_o_r_e mówi sterownikowi by powinien os³ugiwaæ obydwa rodzaje zdarzeñ. Je¿eli w pliku XF86Config nie zostanie wyspecyfikowane ustawienie AlwaysCore, wska¼nik zostanie zainicjowany w trybie rozszerzonym - bêdzie mo¿na z niego skorzystaæ wewn±trz aplikacji, ale ju¿ nie do kontroli pozycji menu systemu zarz±dzania oknem. Je¿eli pozycja AlwaysCore zosta³a wpisana, urz±dzenie (obok myszy) bêdzie dzia³aæ jako wska¼nik podstawowy wysy³aj±c dodatkowo informacje na temat nachylenia i nacisku do wszystkich programów, które uzyska³y dostêp do wska¼nika w trybie rozszerzonym. Dziêki u¿yciu dwóch ró¿nych urz±dzeñ logicznych mo¿emy tak skonfigurowaæ jedno fizycznie urz±dzenie, by pracowa³o zarówno w trybie podstawowym jak i rozszerzonym. Aby tego dokonaæ musimy stworzyæ dwie identyczne sekcje ró¿ni±ce siê jedynie ustawieniem nazwy urz±dzenia DeviceName. Nastêpnie musimy dodaæ wpis AlwaysCore od ostatniej z tych sekcji. PPrrzzyykk³³aadd:: AlwaysCore 55..1111.. PPaarraammeettrr HHiissttoorryySSiizzee Ustawienie HistorySize okre¶la rozmiar bufora u¿ywanego do przechowywania informacji o zdarzeniach ruchu. 55..1122.. PPaarraammeettrr SSuupppprreessss Ustawienie to okre¶la liczbê jednostek, o które urz±dzenie musi byæ przesuniête zanim sterownik poruszy wska¼nikiem. Jest ono zwykle niezbêdne przy u¿yciu wysokich rozdzielczo¶ci. PPrrzzyykk³³aadd:: Suppress 6 55..1133.. PPaarraammeettrr TTiillttMMooddee ((ttyyllkkoo IInnttuuooss)) TiltMode umo¿liwia wysy³anie informacji na temat pochylenia dla urz±dzeñ wej¶ciowych tableta Intuos. Je¿eli pominiemy ten parametr, przesy³ana zostanie jedynie informacja o nacisku. 55..1144.. UUssttaawwiieenniiaa TTooppXX,, TTooppYY,, BBoottttoommXX,, BBoottttoommYY Te cztery parametry pozwalaj± na zredukowanie aktywnego obszaru tableta. Dla przyk³adu, mój Intuos A4 oversize jest tak wielki, ¿e nie da siê na nim normalnie malowaæ, gdy¿ ruchy rysika musz± byæ zbyt du¿e. U¿ywam tych parametrów aby tak poinstruowaæ sterownik by przypisa³ do ekranu tylko lew± doln± æwiartkê tableta. PPrrzzyykk³³aadd:: TopX 0 # wspó³rzêdne lewego górnego punktu TopY 5000 BottomX 5000 # wspó³rzêdne prawego dolnego punktu BottomY 10000 55..1144..11.. OOkkrree¶¶llaanniiee mmaakkssyymmaallnnyycchh wwaarrttoo¶¶ccii XX,, YY,, aakkttuuaallnneejj kkoonnffiigguurraaccjjii oorraazz rroozzddzziieellcczzoo¶¶ccii Je¶li u¿ywasz powy¿szych ustawieñ, najprawdopodobniej bêdziesz chcia³ obliczyæ rozmiar oraz po³o¿enie definiowanego prostok±ta. Zwykle potrzebne s± do tego maksymalne wspó³rzêdne oraz rozdzielczo¶æ. Aby poznaæ te warto¶ci uruchom swój serwer: _X _2_>_t. Nastêpnie usuñ proces serwera X (zwykle Ctrl+Alt+Backspace) i wykonaj _g_r_e_p _"_X_=_" _t. W odpowiedzi powiniene¶ otrzymaæ warto¶ci które Ciê interesowa³y. 55..1144..22.. OOkkrree¶¶llaanniiee rroozzddzziieellcczzoo¶¶ccii -- pprrzzyykk³³aadd tteeggoo ccoo zzoossttaa³³oo zzaalloo ggoowwaannee (--) Wacom IV tablet maximum X=5103 maximum Y=3711 X resolution=1000 Y resolution=1000 suppress=6 (--) Wacom tablet top X=0 top Y=0 bottom X=5103 bottom Y=3711 (--) Wacom tablet top X=0 top Y=0 bottom X=5103 bottom Y=3711 (--) Wacom tablet top X=0 top Y=0 bottom X=5103 bottom Y=3711 55..1155.. UUssttaawwiieenniiee KKeeeeppSShhaappee Opcja ta korzysta ze zmiennych TopX i TopY (lub wbudowanych warto¶ci domy¶lnych, je¶li je pomineli¶my) do ustawienia parametrów BottomX i BottomY tak aby · wspó³czynnik wysoko¶æ/szeroko¶æ ekranu by³ identyczny z tabletem · aktywny obszar tableta, pocz±wszy od punktu TopX, TopY, by³ jak najwiêkszy z uwzglêdnieniem powy¿szego warunku. Jakiekolwiek wcze¶niejsze ustawienia BottomX i BottomY s± ignorowane, gdy¿ warto¶ci tych zmiennych zostan± obliczone. 66.. ZZmmiiaannyy kkoonnffiigguurraaccjjii ppoodd ddzziiaa³³aajj±±ccyymmii XX--aammii 66..11.. KKoonnffiigguurroowwaanniiee GGiimmppaa ww cceelluu wwyykkoorrzzyyssttaanniiaa uurrzz±±ddzzeeññ XXIInnppuutt Pocz±wszy od wersji 1.1.x ``Gimp'' posiada wbudowan± obs³ugê XInput. Aplikacja musi jednak wiedzieæ, którego urz±dzenia powinna u¿yæ i w jakim trybie. Aby to ustawiæ powiniene¶ otworzyæ okno dialogowe _P_l_i_k_/_O_k_n_a _d_a_l_o_g_o_w_e_/_U_r_z_±_d_z_e_n_i_a _w_e_j_¶_c_i_o_w_e (w wersji angielskiej _F_i_l_e_/_D_i_a_l_o_g_s_/_I_n_p_u_t _D_e_v_i_c_e_s). U góry okna znajdziesz dwie rozwijane listy z etykietami _U_r_z_±_d_z_e_n_i_e (_D_e_v_i_c_e) oraz _T_r_y_b (_M_o_d_e). Z pierwszej wybierz urz±dzenie z drugiej tryb obs³ugi. Tryby te to: · Wy³±czone (disabled): Gimp nie wykorzystuje danego urz±dzenia. · Okno (window): Gimp korzysta z urz±dzenia. (Kursor jest rysowany przez t± apliakcje ???) · Ekran (screen): Gimp korzysta z urz±dzenia. (Kursor jest rysowany przez serwer X ???) Je¿eli widzimy, ¿e znaszym urz±dzeniem zwi±zane s± dwa kursory, mamy dwa rozwi±zania: · Mo¿emy u¿yæ trybu ekranu, ale mo¿e to (choæ nie musi) spowodowaæ utrate specjalnych kursorów gimp-tool. Je¶li tak siê stanie, wszystkie kursory zostan± zast±pione przez kursor-o³ówek. · Mo¿emy te¿ w pliku XF86Config skonfigurowaæ dwa ró¿ne urz±dzenia, jedno jako _A_l_w_a_y_s_C_o_r_e a drugie bez tej opcji. Musimy jeszcze powiadomiæ gimpa by drugie z urz±dzeñ wykorzystywa³ w trybie okna. Je¶li tak uczynimy, a w naszym pliku XF86Config u¿ywamy jednego z ustawieñ _T_o_p_X_, _T_o_p_Y_, _B_o_t_t_o_m_X _o_r_a_z _B_o_t_t_o_m_Y_, musimy zadbaæ by obydwa urz±dzenia logiczne mia³y te same ustawienia dla tych parametrów. W przeciwnym wypadku mo¿emy byæ zaskoczeni, tym ¿e X-y wyswietl± kursor jednego z urz±dzeñ podczas gdy aktywne bêdzie drugie. Efektem tego bêdzie kursor znacznie odsuniêty od punktu akcji. Poni¿ej obydwu rozwijanych list znajduj± siê pola kontrolne z zak³adkami _O_s_i_e _(_A_x_e_s_) oraz _K_l_a_w_i_s_z_e _(_K_e_y_s_). _O_s_i_e przypisuj± osiom funkcje. W wiêkszo¶ci przypadków nie potrzeba zmieniaæ tych ustawieñ, ale mo¿esz zastanowiæ siê nad ekranem dotykowym, który zosta³ zamontowany w pozycji obróconej o 90 stopni. W tym przypadku mogliby¶my chcieæ zamieniæ ze sob± osie x i y. Niektóre tablety posiadaj± umieszczone u góry specjalne klawisze makropoleceñ (makro), kórym mog± byæ przypisane czêsto u¿ywane funkcje. Zak³adka _K_l_a_w_i_s_z_e pozwala na przypisanie do klawisza makro pwnego znaku. Na przyk³ad do klawisza makro mo¿na przypisaæ kombinacjê Ctrl+Shift+R. Je¿eli zostanie on naci¶niêty, wywo³ana zostanie funkcja w³±czenia/wy³±czenia linijki. Obecne sterowniki do tabletów Wacoma obs³uguj± klawisze makro jedynie w UltraPadach, pola klawiszy w tabletach Intuos nie s± wykorzystane w ten sposob. Powinni¶my teraz omówiæ jak mo¿emy korzystaæ z naszych urz±dzeñ. Otwórz okno dialogowe _P_l_i_k_/_O_k_n_a _d_i_a_l_o_g_o_w_e_/_S_t_a_n _u_r_z_±_d_z_e_n_i_a _(_F_i_l_e_/_D_i_a_l_o_g_s_/_D_e_v_i_c_e _S_t_a_t_u_s_). Otwórz dowolny plik z rysunkiem. Ka¿de urz±dzenie wej¶ciowe w gimpie jest konfigurowane osobno. Je¿eli bêdziesz porusza³ kursorem w oknie rysunku przy u¿yciu ró¿nych urz±dzeñ zauwa¿ysz zmianê urz±dzeñ w oknie dialogowym Stan urz±dzenia. Je¶li wybierzesz dowolne narzêdzie, pêdzel, wzór lub kolor zmiana tak¿e zostanie uwzglêdniona. Aby wybrane ustawienia zosta³y odtworzone przy nastêpnej sesji gimpa mo¿na je tam zapisaæ. 66..22.. UUrrzz±±ddzzeenniiee pprrzzee³³±±cczznniikkaa ((SSWWIITTCCHH)) Jest to, ca³y czas aktywne, urz±dzenie specjalne. Generuje ono zdarzenia za ka¿dym razem gdy nowe urz±dzenie przejmuje wska¼nik w trybie podstawowym. Posiada ono pseudo "o¶". "Warto¶æ" na tej osi jest identyfikatorem urz±dzenia bêd±cego wska¼nikiem podstawowym. Nie mam pojêcia co u¿ytkownik móg³by zrobiæ z urz±dzeniem prze³±cznika - g³ównie jest ono przydatne dla programistów. 66..33.. PPrrzzyycciisskkii Przyciski, w które s± wyposa¿one urz±dzenia wej¶ciowe mog± byæ tak zró¿nocowane jak same urz±dzenia: Rysik posiada przynajmniej czubek, ale mo¿e te¿ mieæ jeden lub dwa przyciski na boku oraz gumke na drugim koñcu. Myszy mog± mieæ do 32 klawiszy (choæ zwykle maj± ich 3). Przyciski ponumerowane s± od 1 do liczby klawiszy. Opisane poni¿ej dwa programy pozwalaj± na modyfikacje liczby wykorzystywanych klawiszy. 66..44.. PPrrzzyyppoorrzz±±ddkkoowwyywwaanniiee pprrzzyycciisskkóóww pprrzzyy uu¿¿yycciiuu xxmmooddmmaapp ddllaa uurrzz±±ddzzeeññ pprraaccuujj±±ccyycchh ww ttrryybbiiee ppooddssttaawwoowwyymm xmodmap bêdzie modyfikowa³ jedynie wska¼nik podstawowy (Core Pointer). Jako ¿e w danym momencie istnieje tylko jeden wska¼nik podstawowy, nie maj± znaczenia ró¿nice pomiêdzy fizycznymi urz±dzeniami, które mog± staæ siê takim wska¼nikiem. Na jaki¶ czas zapomnijmy o ca³ym tym XInput i pomy¶lmy o osobie leworêcznej, która chcia³aby zamieniæ znaczenie prawego i lewego przycisku myszy. Aby poznaæ stan aktualny mo¿na wykonaæ polecenie _x_m_o_d_m_a_p _-_p_p. W odpowiedzi powinni¶my otrzymaæ nastêpuj±c± tabelê: Physical Button Button Code 1 1 # ( lewy przycisk ) 2 2 # ( prawy przycisk ) 3 3 # ( ¶rodkowy przycisk ) Aby zamieniæ klawisze nale¿y wykonaæ polecenie _x_m_o_d_m_a_p _-_e _"_p_o_i_n_t_e_r _= _2 _1 _3_", oraz _x_m_o_d_m_a_p _-_e _"_p_o_i_n_t_e_r _= _d_e_f_a_u_l_t_" aby przywróciæ poprzednie przypisanie. Powinno to dzia³aæ dla dowolnych urz±dzeñ posiadaj±cych przynajmniej dwa przyciski. Nale¿y zaznaczyæ, ¿e wyra¿enie _"_p_o_i_n_t_e_r _= _x _x _x_" musi byæ zawarte w cudzys³owach by zapobiec jego modyfikacji ze strony pow³oki. 66..55.. PPrrzzyyppoorrzz±±ddkkoowwyywwaanniiee pprrzzyycciisskkóóww pprrzzyy uu¿¿yycciiuu xxiinnppuutt ddllaa uurrzz±±ddzzeeññ pprraaccuujj±±ccyycchh ww ttrryybbiiee rroozzsszzeerrzzoonnyymm Wróæmy ponownie do XInput. Je¶li u¿ywasz gimpa, mo¿esz chcieæ zmieniæ przyporz±dkowanie klawiszy dla ka¿dego urz±dzenia osobno (mo¿esz byæ zadowolony z myszy, ale chcia³by¶ zamieniæ znaczenia dwóch bocznych przycisków rysika). Frederic Lepied napisa³ w tym celu program o nazwie ``xinput''. Aby zamieniæ boczne przyciski powiniene¶ wykonaæ polecenie _x_i_n_p_u_t _l_i_s_t w celu uzyskania listy urz±dzeñ wraz z ich aktualnymi ustawieniami. Zamiana realizowana jest przez wykonanie _x_i_n_p_u_t _s_e_t_-_b_u_t_t_o_n_-_m_a_p _P_e_n_1 _1 _3 _2 gdzie _P_e_n_1 jest urz±dzeniem, które chcemy zmieniæ. Pocz±wszy od XFree 3.3.2 rozwi±zanie to dzia³a dla urz±dzeñ skonfigurowanych (w pliku XF86Config) jako _A_l_w_a_y_s_C_o_r_e. 66..66.. xxsseettmmooddee -- zzmmiiaannyy ttrryybbuu pprraaccyy nnaa wwzzggllêêddnnyy oorraazz bbeezzwwzzggllêêddnnyy Przy pomocy xsetmode mo¿liwe jest prze³±czanie urz±dzenia pomiêdzy trybem bezwzglêdnym (absolute) a wzglêdnym (relative) trybem pracy. PPrrzzyykk³³aadd:: _x_s_e_t_m_o_d_e _G_r_a_p_h_i_r_e_M_o_u_s_e _A_B_S_O_L_U_T_E 66..77.. xxsseettppooiinntteerr -- uussttaawwiiaanniiee ddoommyy¶¶llnneeggoo uurrzz±±ddzzeenniiaa ppooddssttaawwoowweeggoo Je¿eli ¿adne z naszych urz±dzeñ nie zosta³o skonfigurowane jako _A_l_w_a_y_s_C_o_r_e a chcieliby¶my by jedno z nich zosta³o wska¼nikiem podstawowym musimy u¿yæ programu xsetpointer. Wykonaj polecenie _x_s_e_t_p_o_i_n_t_e_r _N_a_z_w_a_U_r_z_±_d_z_e_n_i_a. Stare urz±dzenie podstawowe (zwykle jest to mysz) nie bêdzie ju¿ d³u¿ej wykorzystywane, jego miejsce zajmie urz±dzenie wyspecyfikowane w naszym poleceniu. Dla przyk³adu mo¿liwe jest przypisanie funkcji wska¼nika podstawowego myszy Graphire w uruchomionych wczesniej XFree. _x_s_e_t_p_o_i_n_t_e_r _-_l wypisuje listê wszystkich urz±dzeñ oraz ich trybów pracy. 66..88.. KKllaawwiisszzee Niektóre urz±dzena posiadaj± klawisze makro lub specjalne pola, którym mo¿na przypisaæ pojedyncze znaki sterujace lub te¿ ich ci±gi. Dzia³a to wy³±cznie dla urz±dzeñ pracuj±cych w trybie rozszerzonym, a co za tym idzie, realizowane jest przez te aplikacje, które chcieliby¶my by wykorzystywa³y klawisze. _x_i_n_p_u_t _-_l daje nam informacje na temat liczby klawiszy czy te¿ wysy³anych znaków steruj±cych. 66..99.. NNaarrzzêêddzziiaa ddoo kkoorrzzyyssttaanniiaa zz wwiiêêcceejj nnii¿¿ jjeeddnneeggoo ttaabblleettaa oorraazz ddoo ww³³±±cczzaanniiaa ii wwyy³³±±cczzaanniiaa oobbss³³uuggii Posiadam 3 tablety Wacoma, które u¿ywam wraz z moim notebookiem. Za ka¿dym razem gdy uruchamiam X-y, a ¿aden z tabletów nie jest pod³±czony do komputera, musi up³yn±æ sporo czasu nim sterowniki siê poddadz±. Je¿eli uruchamiany jest xdm okres oczekiwania znacznie siê wyd³u¿a. Stworzy³em dwa narzêdzia, które powinny u³atwiæ ¿ycie wszystkim którzy s± w takiej samej sytuacji: · Skrypt pow³oki ssxx dla tych, którzy u¿ywaj± startx. sx korzysta z pola dialogowego do prezentacji ca³kiem ³adnego menu pozwalaj±cego na wybór: · jednego z 10 urz±dzeñ (tablet, joystick, ...) · wykorzystywanego wy¶wietlacza dla notebooków (ekran wewnêtrzny lub zewnêtrzny) · u¿ywanego window managera · Ma³a aplikacja gtk xxiinnppuutt--cchhoooosseerr dla tych, którzy u¿ywaj± xdm. Za ka¿dym razem, gdy wy¶wietlany jest ekran logowania xdm, xinput- chooser prezentuje u¿ytkownikowi listê menu, z której mo¿na wybraæ jedn± z dziesiêciu ró¿nych konfiguracji. Koncepcj±, która le¿y u podstaw dzia³ania obu programów, jest podzia³ pliku XF86Config na plik XF86Config.bare, zawieraj±cy informacje wspólne dla wszystkich konfiguracji, oraz szereg ma³ych plików zawieraj±cych specyficzne informacje na temat poszczególnych konfiguracji. Obydwa narzêdzia ³±cz± te czê¶ci w dzia³aj±c± ca³o¶æ. Pakiet ten jest dostêpny na stronie http://www.runkeledv.de/download, pod nazw± xinput_chooser_sr. 77.. DDaallsszzee iinnffoorrmmaaccjjee//wwyykkoorrzzyyssttaannee ddookkuummeennttyy gpm: strona podrêcznika (man) gpm, FAQ gpm, kod ¼ród³owy pliku mice.c XInput: dokument XInput HOWTO autorstwa Owena Taylora XFree oraz Wacom: podrêcznik XF86Config strona Web Frederica Lepieda du¿o, du¿o listów... 88.. OOdd tt³³uummaacczzaa Dokument ten zosta³ napisany w standardzie ISO-8859-2. T³umaczenie to jest chronione prawami autorskimi (c) Marka Guevara Braun. Dozwolone jest rozprowadzanie i dystrybucja na prawach takich samych jak dokument oryginalny. Je¿eli znalaz³e¶(³a¶) jakie¶ b³êdy ortograficzne, gramatyczne, sk³adniowe lub techniczne to napisz do mnie na adres marek@atm.com.pl Oficjaln± stron± t³umaczeñ HOWTO jest http://www.jtz.org.pl/ Aktualne wersje przet³umaczonych dokumentów znajduj± siê na tej¿e stronie. Dostêpne s± tak¿e poprzez anonimowe ftp pod adresem ftp://www.jtz.org.pl/pub/Linux/JTZ/ Zmiany wprowadzone przez t³umacza w stosunku do orygina³u to odno¶niki do polskich serwerów ftp i WWW oraz zmiana pisowni nazw produktów Wacoma (Intuos zamiast intuos, Graphire zamiast graphire, itp.)