Sophie: howto-text-pl-9.0-1mdk noarch

howto-text-pl-9.0-1mdk.noarch.rpm

Oszczêdzanie miejsca na dysku twardym (ma³e JTZ)
Guido Gonzato, guido@ibogeo.df.unibo.it
v1.0.1, 07 kwietnia 1999
WWeerrssjjaa ppoollsskkaa:: TToommaasszz ''ttssccaa'' SSiieenniicckkii,, ttssccaa@@eeddbb..ddkk

v1.01, 14 grudnia 2001

Dokument zawiera informacje pomagaj±ce w najwiêkszym mo¿liwym stopniu
ograniczyæ miejsce zajmowane przez Linuksa na twardym dysku. Przyda
siê szczególnie u¿ytkownikom laptopów.
______________________________________________________________________

Spis tre¶ci

1. Wstêp

2. Potrzebne oprogramowanie

3. Procedura odzyskiwania miejsca

3.1 Usuwanie ¼róde³ j±dra
3.2 Usuwanie zbêdnych aplikacji
3.3 Usuwanie symboli z plików binarnych ("strip")
3.4 Kompresowanie plików wykonywalnych
3.5 Kompresowanie pozosta³ych plików

4. Przyk³ad z ¿ycia wziêty

5. Formalno¶ci

5.1 Prawa autorskie
5.2 Zastrze¿enia

6. Od t³umacza

______________________________________________________________________

11.. WWssttêêpp

Posiadam laptopa, na którym obok fabrycznie do³±czonego Windows 95
zainstalowa³em Linuksa. Zajmowan± przez Windows przestrzeñ dyskow±
ograniczy³em do 500 MB, co da³o mi 240 MB wolnego miejsca. Niby
niewiele, a jednak dziêki rozs±dnej gospodarce woln± przestrzeni±
zmie¶ci³em tam w pe³ni funkcjonaln± instalacjê Linuksa (Red Hat 4.1).

Je¶li brakuje ci wolnej przestrzeni na twardym dysku, wykorzystaj
informacje zawarte w niniejszym dokumencie -- pomog± ci one znacznie
zwiêkszyæ jej ilo¶æ. Zanim jednak przejdziemy do rzeczy, muszê ciê
ostrzec: nie obwiniaj mnie, je¶li co¶ pójdzie nie tak. Niektóre z
wykorzystywanych w procedurze odzyskiwania wolnego miejsca programów
mog± byæ niebezpieczne pomimo, i¿ sprawdzi³y siê u mnie.

22.. PPoottrrzzeebbnnee oopprrooggrraammoowwaanniiee

Potrzebowaæ bêdziesz:

· w pe³ni sprawnej dowolnej wersji Linuksa,

· popularnego programu do kompresji gzip lub jego zamiennika: bzip2.
bzip2 kompresuje lepiej, ni¿ gzip, jest jednak nieco powolniejszy i
zu¿ywa mnóstwo pamiêci. Oba te programy znajdziesz pod adresem
<ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/utils/compress>,

· programu kompresuj±cego pliki wykonywalne upx dostêpnego pod
adresami <http://cdata.tvnet.hu/~ml/upx.html> oraz
<http://wildsau.idv.uni-linz.ac.at/mfx/upx.html>,

· pakietu zlibc dostêpnego pod adresem
<ftp://sunsite.unc.edu:/pub/Linux/libs/compression>. Plik nazwany
jest zlibc-X.X.tar.gz, gdzie X.X jest numerem najnowszej wersji
programu.

Istniej± te¿ inne programy do kompresji plików wykonywalnych. Jednym z
nich jest gzexe -- najlepiej od razu o nim zapomnij. tcx by³ niez³y,
zosta³ jednak zdetronizowany przez upx. Kolejny program, tzx,
teoretycznie powinien sprawowaæ siê nawet lepiej, ni¿ tcx. Niestety,
kompletnie zawiód³ podczas prób, które przeprowadzi³em na zapasowym
komputerze; byæ mo¿e z mojej winy. Najlepiej u¿yj wiêc upx -- jest to
program sprawdzony, wydajny i wygodny.

Istniej± ³atki umo¿liwiaj±ce j±dru obs³ugê skompresowanych systemów
plików "w locie", jednak w momencie pisania tego tekstu ¿adna z nich
nie cieszy siê opini± stabilnej i bezpiecznej. Najbezpieczniej jest
trzymaæ siê od nich z daleka.

33.. PPrroocceedduurraa ooddzzyysskkiiwwaanniiaa mmiieejjssccaa

33..11.. UUssuuwwaanniiee ¼¼rróóddee³³ jj±±ddrraa

¬ród³a j±dra zajmuj± ponad 20 MB, mo¿esz wiêc rozwa¿yæ ich usuniêcie.
Je¶li siê na to zdecydujesz, proponujê, ¿eby¶ najpierw raz a dobrze
skompilowa³ j±dro odpowiednie dla twojego komputera; potem mo¿esz
¼ród³a skasowaæ. Ale uwa¿aj:

NNiiee kkaassuujj ¼róde³ j±dra dopóki nie jeste¶ pewien, ¿e twój system jest
prawid³owo skonfigurowany. Pamiêtaj równie¿, ¿e kompilacja programów
napisanych w C wymaga plików nag³ówkowych (#include) j±dra. Przemy¶l
to!

Kasuj±c ¼ród³a j±dra _o_s_z_c_z_ê_d_¼ katalog include/linux/, chyba, ¿e jeste¶
pewien, ¿e nigdy niczego nie bêdziesz na swoim komputerze kompilowa³.

33..22.. UUssuuwwaanniiee zzbbêêddnnyycchh aapplliikkaaccjjii

Teraz musisz zadecydowaæ, których programów _n_a_p_r_a_w_d_ê potrzebujesz.
Niektóre aplikacje mog± okazaæ siê w twoim przypadku zbêdne; na
przyk³ad zastanów siê, czy naprawdê musisz mieæ na dysku emacsa?
Zamiast niego mo¿esz u¿ywaæ jeda.

Decyzja nale¿y do Ciebie; przed jej podjêciem rozwa¿ nastêpuj±ce
fakty:

· gcc jest bardzo du¿ym pakietem u¿ywanym do kompilowania j±dra oraz
wszelkich aplikacji, które rozprowadzane s± w formie kodów
¼ród³owych. Pakiet ten jest oczywi¶cie równie¿ niezbêdny, je¶li
piszesz w³asne programy w C lub Fortranie (z f2c lub g77).
Zastanów siê nad swoimi potrzebami, zanim usuniesz gcc.
Alternatywne kompilatory, jak np. lcc te¿ s± niez³e, ale ustêpuj±
gcc. Podsumowuj±c, proponujê pozostawiæ ten pakiet na dysku.

· X Window System zajmuje na olbrzymi± ilo¶æ miejsca na dysku
twardym, czasem jednak szkoda z niego rezygnowaæ. Je¶li czujesz, ¿e
nie móg³by¶ tego zrobiæ, spróbuj przynajmniej ograniczyæ zajmowan±
przez X przestrzeñ dyskow±. W tym celu pozostaw sobie tylko
w³a¶ciwy dla twojego sprzêtu serwer X, jakiego¶ niewielkiego
Window-Managera, tylko jeden xterm, usuñ czcionki 100 dpi, itd.

· TeX i towarzysz±ce mu pakiety zajmuj± naprawdê wiele miejsca.
Zrezygnowanie z LaTeXa i ograniczenie siê do czystego TeXa znacznie
zwiêkszy ilo¶æ dostêpnej przestrzeni dyskowej. Dodatkowe miejsce
mo¿esz uzyskaæ rezygnuj±c z dzia³aj±cych pod X przegl±darek plików
dvi i ps, takich jak xdvi czy ghostview. Zamiast nich u¿yj
programów dvitty, dvivga i podobnych. Przy okazji zastanów siê:
skoro nie u¿ywasz X do przegl±dania dvi, mo¿e wcale tego pakietu
nie potrzebujesz...?

· gry nigdy nie s± ``niezbêdne''.

33..33.. UUssuuwwaanniiee ssyymmbboollii zz pplliikkóóww bbiinnaarrnnyycchh ((""ssttrriipp""))

Rozpoczynamy proces zmniejszania wielko¶ci plików binarnych. Wejd¼ do
katalogu /usr/bin i wydaj w nim polecenie:

/usr/bin# strip *

Usunie to symbole z plików binarnych. Powtórz ten krok w
/usr/X11R6/bin/ i pozosta³ych zawieraj±cych binarne pliki wykonywalne
katalogach (nie zapomnij te¿ odnale¼æ binariów pakietów TeX i gcc).

Je¶li cenisz sobie swój system, nniiee wwyykkoonnuujj tteeggoo ppoolleecceenniiaa w
katalogach /sbin, /bin ani /usr/sbin/ !

33..44.. KKoommpprreessoowwaanniiee pplliikkóóww wwyykkoonnyywwaallnnyycchh

Rozpocznij od zainstalowania pakietu upx i przeczytania jego
dokumentacji. Nastêpnie wejd¼ do katalogu /usr/bin i wykonaj w nim
polecenie

/usr/bin# upx *

Skompresuje to wszystkie pliki wykonywalne, w tym te z suid (txc nie
poradzi³by sobie z tym). Powtórz ten krok w kolejnych katalogach
wed³ug opisu zawartego w poprzednim podrozdziale.

Pamiêtaj o kompresowaniu plików wykonywalnych pojawiaj±cych siê po
instalacji nowego oprogramowania!

33..55.. KKoommpprreessoowwaanniiee ppoozzoossttaa³³yycchh pplliikkóóww

W systemie znajduje siê mnóstwo plików, które mo¿esz raz na zawsze
skompresowaæ. Rozpocznij od wej¶cia do katalogu /usr/doc/ (od
t³umacza: w nowszych dystrybucjach jest to /usr/share/doc/) i wydaj w
nim polecenie:

/usr/doc# find . -type f -exec gzip -9 {} \; 2> /dev/null

Pamiêtaj o kompresowaniu dokumentów do³±czanych do pó¼niej
instalowanych programów!

Powtórz ten krok w katalogu zawieraj±cych dokumentacjê systemu TeX (u
mnie jest to /usr/lib/texmf/texmf/doc/).

Je¶li _n_a_p_r_a_w_d_ê wiesz, co robisz, mo¿esz katalogi z dokumentacj±
ca³kowicie skasowaæ.

Zainstaluj teraz program zlibc i skompiluj go. Je¶li twój system
przypomina mój, podczas kompilacji zobaczysz komunikaty o braku
statycznej biblioteki libc. Nie przejmuj siê: jest to kwestia
odnalezienia pliku uncompress.o, przeniesienia go do /usr/local/lib/ i
dodania nastêpuj±cej linii do pliku /etc/profile:

export LD_ELF_PRELOAD=/usr/local/lib/uncompress.o

Dziêki powy¿szemu bêdziesz teraz móg³ kompresowaæ gzipem nie tylko
dokumentacjê, ale równie¿ pliki z wykorzystywanymi przez ró¿ne
programy danymi; programy bêd± nadal mog³y ich u¿ywaæ. Teoretycznie
sztuczka ta powinna dzia³aæ z wiêkszo¶ci± aplikacji, praktycznie nie
zawsze tak jest -- w moim przypadku sukces nie by³ osza³amiaj±cy.

44.. PPrrzzyykk³³aadd zz ¿¿yycciiaa wwzziiêêttyy

Oto co ja osi±gn±³em zastosowawszy wy¿ej opisan± procedurê. Przed
rozpoczêciem operacji system wg df zajmowa³ 398.798 bloków 1024.

· Nie usun±³em ¼róde³ j±dra ani plików nag³ówkowych,

· Usun±³em kilka aplikacji i wszystkie gry. Zostawi³em sobie X11,
X11-narzêdzia, C- i Fortran-narzêdzia, Tcl/Tk, programy obs³uguj±ce
sieæ oraz kilka standardowych aplikacji. Zajêtych bloków: 244.668,

· Skompresowa³em programem upx pliki znajduj±ce siê katalogach
/usr/bin, /usr/X11R6/bin, /usr/lib/texmf/bin/i586-linux oraz
/usr/lib/gcc-lib/i386-linux/2.7.2.1. Zajêtych bloków: 226.270.

· Skompresowa³em dokumentacjê w katalogach /usr/doc oraz
/usr/lib/texmf/texmf/doc. Zajêtych bloków: 198.745.

Liczba zajêtych bloków przed rozpoczêciem operacji: 398.798, po jej
zakoñczeniu: 198.745. Uzyska³em 200.000 wolnych bloków! A gdybym u¿y³
bzip2 zamiast gzipa, wolnych bloków by³oby jeszcze wiêcej.

Je¶li od samego pocz±tku dzia³asz ¶wiadomie, instaluj±c wy³±cznie
niezbêdne aplikacje i kompresuj±c pliki wykonywalne i dokumentacjê,
oszczêdzisz oko³o 20 MB. W przypadku laptopów jest to znacz±ca liczba.

55.. FFoorrmmaallnnoo¶¶ccii

55..11.. PPrraawwaa aauuttoorrsskkiiee

O ile nie zaznaczono inaczej dokumenty HOWTO chronione s± prawami
autorskimi nale¿±cymi odpowiednio do ich autorów. Zezwala siê na
powielanie i dystrybucjê tych dokumentów w ca³o¶ci lub w czê¶ci na
jakimkolwiek fizycznym b±d¼ elektronicznym no¶niku pod warunkiem
pozostawienia na wszystkich kopiach niniejszej informacji o prawach
autorskich. Zezwala siê i zachêca do redystrybucji komercjalnej; autor
jednak ¿yczy sobie byæ powiadamiany o ka¿dej z takiej dystrybucji.

Niniejsze prawa autorskie dotycz± równie¿ wszelkich t³umaczeñ, prac
pochodnych, sk³adaj±cych siê z, lub zawieraj±cych jakiekolwiek
dokumenty HOWTO. Oznacza to, ¿e niedozwolone jest stworzenie pracy
pochodnej od dokumentu HOWTO i na³o¿enie dodatkowych ograniczeñ na jej
dystrybucjê. W pewnych szczególnych okoliczno¶ciach mo¿liwe s±
odst±pienia od tych zasad. Po bli¿sze informacje nale¿y skontaktowaæ
siê z koordynatorem projektu Linux HOWTO pod adresem podanym poni¿ej.

W skrócie: chcemy promowaæ rozprzestrzenianie siê podanych tu
informacji poprzez mo¿liwie wiele kana³ów. Zatrzymujemy jednak prawa
autorskie do dokumentów HOWTO i chcieliby¶my byæ informowani o
jakichkolwiek planach redystrybucji tych dokumentów.

W przypadku pytañ skontaktuj siê z koordynatorem projektu Linux HOWTO
Timem Bynymem, tjbinum@sunsite.unc.edu.

55..22.. ZZaassttrrzzee¿¿eenniiaa

Autorem niniejszego dokumentu jest Guido Gonzato,
<REMOVE_MEguido@ibogeo.df.unibo.it>.

Dokument ten jest udostêpniony 'jak jest'. Stara³em siê napisaæ go jak
najlepiej, jednak wszelkich zawartych tu informacji mo¿esz u¿yæ tylko
na w³asne ryzyko. Nie ponoszê odpowiedzialno¶ci za ¿adne szkody
wynik³e z zastosowania tych informacji.

Uciesz± mnie wszelkie reakcje: pro¶by, sugestie, wyzwiska, itd.

Ciesz siê Linuksem i ¿yciem,

Guido =8-)

66.. OOdd tt³³uummaacczzaa

Wersja oryginalna niniejszego dokumentu znajduje siê pod adresem
<http://sunsite.unc.edu/LDP/>.

T³umaczenia pozosta³ych dokumentów HOWTO na jêzyk polski:
<http://www.jtz.org.pl>.