Partitie Rescue mini HOWTO
Jean-Daniel Dodin, vertaald door Ellen Bokhorst
jan 22, 2000 - do005722_partition_03
Wauw ! mijn disk is leeg ! Linux is weg ! Als je vreest op een dag met
een dergelijk of ander probleem te worden geconfronteerd, lees dit
dan...
______________________________________________________________________
Inhoudsopgave
1. Wat staat er in
2. Wat nu te doen?
3. Wettige zaken
4. Wat moet ik op 't moment weten?
5. Disks
6. Partities
7. Waarom is er een probleem?
8. Oplossen van het probleem
8.1 Het eenvoudiger geval
8.2 Een niet zo eenvoudige situatie
8.2.1 Met de hand
8.2.2 gpart
8.3 Het betere geval
9. Auteurs
10. Meest recente versie
______________________________________________________________________
1. Wat staat er in
Deze mini-HOWTO richt zich alleen tot het "lost partition table"
probleem. Dit kan zo zijn wanneer:
· je geen toegang meer hebt tot je computer, met de melding "no
operating system",
· je een nieuw systeem (bv windows) hebt geïnstallerd) en Linux niet
meer ziet, en windows de gehele capaciteit van de disk in beslag
neemt.
Hier zal je leren dat als je het juiste weet en het toepast, Linux
gewoonlijk veilig uit dergelijke situaties komt.
We zullen eerst bekijken wat je kunt doen voordat het probleem zich
voordoet om een toekomstig herstel te vereenvoudigen en wat je na het
herstel moet doen. Er is weinig aan te doen om het verwijderen van een
disk te voorkomen, meestal gebeurt dit automatisch door windows of een
Linux installatie met niet juist functionerende programma's of fouten
van gebruikers - er kan niets worden gedaan om dit te voorkomen
behalve voorzichtig te zijn, maar dat ben je al, nietwaar?
Het kan ook gebeuren door het gebruik van MSDOS/Windows fdisk. Vermijd
dit zoveel je kan, maar waarschijnlijk kun je dat niet.
Ik heb dit heel wat keren gedaan, op mijn computer en op die van
anderen, en wist Linux meestal en soms ook windows te herstellen. Ik
wens je geluk!
2. Wat nu te doen?
Als je dit uit nieuwsgierigheid leest of slechts op zoek bent naar
informatie en je bevindt je op een Linux-systeem, doe dan onmiddelijk
het volgende:
· open een root terminal of xterm,
· typ in "/sbin/fdisk -l"
je zal worden beloond op een lijst met alle huidige partities op alle
disks die op je computer aanwezig zijn.
· Schrijf dit op een stuk papier (of geef op "/sbin/fdisk -l | lpr"
om het af te drukken) en bewaar het voor toekomstig gebruik op een
veilige plaats.
Als je geen systeembeheerder bent, zou je je over dit probleem geen
zorgen hoeven maken en kun je ophouden met dit te lezen.
3. Wettige zaken
Deze mini-HOWTO valt onder het Copyright (c) 2000 door Jean-Daniel
Dodin. Alle rechten voorbehouden. Je mag er (bijna) alles mee doen
wat je wilt. Het maakt me niet uit. Zorg er alleen voor dat mijn naam
intact blijft. Ik hoop slechts dat het voor iemand in de Linux-
gemeenschap bruikbaar zal zijn.
Ik ben niet verantwoordelijk voor enige schade aan computers als
resultaat van het lezen van deze HOWTO. Als je enige schade
veroorzaakt, _is het je EIGEN fout, NIET DE MIJNE!_ Wees voorzichtig
bij het partitioneren van disks, en maak geen vergissingen, omdat het
fataal kan zijn! Maak van al je belangrijke gegevens een backup en
controleer dat alles wat je doet juist is! Wat hier wordt beschreven,
werkte op mijn computer, maar het werkt mogelijk wel of niet op jouw
computer. Alhoewel het voor iedereen zou moeten werken, kan ik je
niets garanderen. Dit is de laatste waarschuwing die je krijgt: _MAAK
EEN BACKUP VAN BELANGRIJKE GEGEVENS!_ Of kort gezegd: Gebruik het op
eigen risico!
4. Wat moet ik op 't moment weten?
Je moet weten dat je in geval van enig belangrijk probleem met je
harddisk moet stoppen het in 't geheel te gebruiken in write mode,
tenminste de tijd die nodig is om te begrijpen wat er aan de hand is.
De informatie erop is zeer kwetsbaar...
Als je ooit op een morgen wakker wordt, je computer aangeeft "can't
load, no system installed", dan moet je niet beginnen met alles
opnieuw te installeren.
Als je windows hebt geïnstalleerd, kan ik je niet beloven dat je je
gegevens terug kunt krijgen, maar het is waarschijnlijk dat je al je
Linux spul kunt herstellen, op voorwaarde dat het zich niet te laag in
de diskstructuur bevindt. Dit is omdat een aantal windows virussen al
hetgeen zich op de allereerste diskcylinder bevindt, verwijdert. Ik
heb echter nog nooit met een dergelijk virus geëxperimenteerd en kan
het niet met zekerheid zeggen. Probeer het in ieder geval te
herstellen.
Je moet ook weten dat ik je al deze informatie alleen verstrek met
informatie als doel. Noch ik noch enige andere mensen behalve jijzelf
kunnen verantwoordelijk worden gesteld voor enig probleem dat er zich
met je gegevens voor kan doen door het gebruik van deze info. Er zijn
teveel verschillende systemen in de wereld voor dat ook maar iemand
iets kan beloven. Ik kan je slechts geluk wensen en hopen, dat je me
aardig vindt, blij zult zijn gegevens te kunnen herstellen.
5. Disks
Een harddisk is opgebouwd uit sectoren genummerd van 0 tot aan het
maximum.
dmesg geeft bijvoorbeeld:
hdb: ST34321A, 4103MB w/128kB Cache, CHS=523/255/63
CHS staat voor Cylinders, Heads, Sectoren.
523*255*63=8401995 sectoren van 512 bytes, dus de 4103Mbytes. Dit is
slechts een logische indeling, het hoeft niet noodzakelijk hetgeen te
zijn wat (afgezien van de totale grootte) op de ombouw van de disk is
geschreven.
De werkelijke grootte van de sectoren is voor ons niet interessant,
gegeven dat we niets willen wijzigen, maar een voorgaande staat willen
herstellen. Voor ons is de door fdisk gegeven grootte prima.
De grootte gezien door het systeem is direct afhankelijk van het werk
van de BIOS (Basic Input/Output System - de PC's ROM). De mode van de
harddisk aangegeven in de BIOS is essentieel. Het is op een nieuwe
disk beter gebruik te maken van de automatische harddisk herkenning
van de BIOS en "yes" te antwoorden. Hoe dan ook, iedere wijziging op
dit niveau kan alle gegevens van de disk ruïneren, dus speel hier niet
zonder belangrijke reden mee.
Dit is waarschijnlijk waar je disk gebruik van maakt, dus maak je niet
ongerust.
6. Partities
Disks zijn momenteel groot, 13 Gb is niet zeldzaam, dus het is niet
handig alles in slechts één deel te hebben. Alleen windows doet dit,
en als je Linux gebruikt, kan dit zo zjn omdat je er niet bewust van
bent hoe ineffeciënt het andere is.
Dus een harddisk is gewoonlijk in een aantal stukken onderverdeeld die
"partities" worden genoemd (zie de "partitie mini HOWTO" voor details,
en lees ook /usr/doc/package/util/README.fdisk)
Laten we eens kijken naar een (deel van) mijn eigen afdruk van fdisk
-l :
Disk /dev/hdb: 255 heads, 63 sectors, 523 cylinders Units = cylinders
of 16065 * 512 bytes
Device Boot Start End Blocks Id System
/dev/hdb1 1 153 1228941 83 Linux
/dev/hdb2 154 166 104422+ 82 Linux swap
/dev/hdb3 * 167 291 1004062+ 83 Linux
/dev/hdb4 295 523 1839442+ 5 Extended
/dev/hdb5 295 422 1028128+ 83 Linux
/dev/hdb6 423 523 811251 6 FAT16
Dit is mijn tweede harddisk, gebonden aan gissingen en uitprobeersels
(de eerste is te eenvoudig en dus niet interessant).
/dev/hdb is mijn tweede ide-disk (slave op de primaire interface),
/dev/hdb1 is de eerste primaire partitie, draaiend vanaf het eerste
(1) blok tot blok 153.
Er kunnen vier van dergelijke primaire partities zijn. Als iemand er
meer dan 4 wil, moet één ervan een "extended" partitie zijn (niet
noodzakelijkerwijs de vierde) en alle andere partities worden
"logical" genoemd en deze bevinden zich binnenin de extended partitie.
Merk op dat partitienummer 5 en partitienummer drie hetzelfde begin
hebben. Nummer vijf is logical, nummer 4 extended. Logische partities
beginnen altijd op 5, zelfs als er geen 4 primaire partities zijn.
7. Waarom is er een probleem?
Het probleem is dat alle geïnstalleerde Besturingssystemen de disks
moeten delen en bij de start kan de bios alleen de eerste scannen, er
moet een zogeheten "partitietabel" zijn aan het allereerste begin van
deze disk. Deze partitietabel is te vinden in de Master Boot Record
(MBR) naast de bootloader.
Enig onjuist gebruik van de MBR door één van de OS'sen leidt tot
problemen. Bij het trachten te installeren van enig systeem, een ja
antwoord op een vraag als "automatische partitionering?" zal zeer
waarschijnlijk problemen opleveren... Dit geldt vooral met windows,
vooral bij een aangepaste windows installatie die door speciaal
gefabriceerde PC's worden uitgevoerd. (wanneer er geen echte
"windows" cd is ingesloten). Maar gebeurt tevens bij nieuwe "slimme"
(niet zo slimme!) Linux installatie programma's die met de meeste
recente distributies worden meegegeven.
8. Oplossen van het probleem
Let alsjeblieft op! De hieropvolgende gegeven uitleg zal je
terugleiden naar een vorig systeem, waarbij je alles op je recent
geïnstalleerde systeem verliest, als daar iets op staat! Je moet
kiezen...
8.1. Het eenvoudiger geval
Alles is eenvoudig als je het bij de hand hebt:
· een disk (diskette of cd) waarmee het mogelijk is Linux zelf op te
laten starten met fdisk beschikbaar - met de meeste rescue-disks
van enige distributie kan dit,
· een stuk papier met daar de inhoud van fdisk -l op geschreven.
Het is voldoende
1. Linux te starten,
2. fdisk /dev/hda te starten (of welke disk je dan ook wilt
herstellen),
3. fdisk te gebruiken om (met de optie d) alle bestaande partities op
de beschadigde disk te verwijderen,
4. fdisk te gebruiken om alle primaire (1-4) partities op het stukje
papier opgeschreven, aan te maken,
5. ze de van toepassing zijnde tag (t optie) te geven: 82 is voor
Linux swap, 83 voor Linux main (L geeft je een lijst), 5 is
extended en moet worden gedaan voor het aanmaken van de logische
partities,
6. het aanmaken van enige logische partities.
fdisk is een klein en zeer slim programma. Er zijn van fdisk diverse
maaksels, maar ik geef altijd de voorkeur aan het allernoodzakelijkste
(ik heb het hier over die van Linux uiteraard, niet de anderen...).
Wees je ervan bewust dat fdisk niets naar disk wegschrijft totdat je
de w en return aanslaat. Voor het geval je vreest een fout te maken,
tik de q (quit) in of Ctrl C (\^{ }C) om veilig te stoppen.
Wanneer je nieuwe partitietabel is weggeschreven, start je Linux. De
kans bestaat dat je dat niet zoals gebruikelijk kunt doen: mogelijk is
ook lilo beschadigd en zal je een bootdiskette nodig hebben of vanaf
een cd moeten booten (kies de optie "booting the installed
partition").
Als je lilo gebruikt om te booten, toets je "lilo" in zodra je als
root bent ingelogd en druk je op de return om je favoriete bootloader
te herinstalleren.
Je Linux zou daar helemaal moeten zijn, test het. Probeer zover van
toepassing ook windows te starten. Als je dit niet kunt, bestaat er
een (zeer kleine) kans dat je de gegevens vanuit Linux kunt lezen,
misschien door het lezen van raw sector per sector. Als je de
disksectors waarop je gegevens zich bevinden niet kunt identificeren,
gebruik dan dd om ze naar een bestand te kopiëren. Dit is alleen
verstandig voor tekst. Dit herstel valt NIET binnen het kader van
deze mini-HOWTO.
8.2. Een niet zo eenvoudige situatie
8.2.1. Met de hand
Dit is wanneer de voorgaande situatie niet kan worden gebruikt,
vanwege het ontbreken van de uitvoer van fdisk op een stuk papier of
als je een verouderde uitdraai hebt.
Houdt als eerste in de gaten dat zolang je niets naar disk
wegschrijft, je je gegevens niet kunt verwijderen (behalve met fdisk),
dus kun je het blok per blok proberen. Dat wil zeggen dat je het
begin van de partitie moet weten. Als, laten we zeggen een 153 niet
werkt, probeer dan een 154, enzovoort.
Dit kan vervelend zijn, maar als je bij benadering de grootte van de
Linux-partitie weet, bestaat er een kans op herstel.
8.2.2. gpart
Maar er is een betere manier als je het net nog steeds kunt benaderen
of als je "gpart" bij de hand hebt.
"gpart - raadt naar PC-type harddiskpartities" geeft de eerste regel
van de manpage van gpart (man gpart) aan.
"gpart probeert te gissen welke partities op een harddisk voorkomen.
Als de primaire partitietabel verloren is gegaan, is overschreven of
geruïneerd komen de partities nog steeds op de disk voor, maar kan het
besturingssysteem ze niet benaderen." Dit is precies wat we nodig
hebben.
gpart is nog steeds in beta, maar het is reeds een zeer goede tool.
Het probleem is als volgt: het eerste blok van iedere partitie is
gemarkeerd. Maar als het niet is overschreven wordt het nooit
"gedemarkeerd". Dus op een oude disk komen veel "eerste
partitieblokken" voor en gpart probeert naar beste kunnen te gissen
welke de goede is. In feite is het niet zo moeilijk uit te proberen,
er wordt door gpart niets naar disk weggeschreven.
Hier is het resultaat van gpart over de voorheen bekeken disk hdb:
root@charles:/home/jdd > gpart /dev/hdb
Begin scan...
Possible partition(Linux ext2), size(1200Mb), offset(0Mb)
Possible partition(Windows NTFS), size(1200Mb), offset(1200Mb)
Possible partition(Linux ext2), size(1004Mb), offset(2402Mb)
Possible partition(Windows NTFS), size(1600Mb), offset(4102Mb)
End scan.
Checking partitions...
* Warning: partition(OS/2 HPFS, NTFS, QNX or Advanced UNIX) ends
beyond disk end .
Partition(Linux ext2 filesystem): primary
Partition(OS/2 HPFS, NTFS, QNX or Advanced UNIX): primary
Partition(Linux ext2 filesystem): primary
Partition(OS/2 HPFS, NTFS, QNX or Advanced UNIX): invalid primary
Ok.
Guessed primary partition table:
Primary partition(1)
type: 131(0x83)(Linux ext2 filesystem)
size: 1200mb #s(2457880) s(63-2457942)
chs: (0/1/1)-(152/254/61)d (0/1/1)-(152/254/61)r
Primary partition(2)
type: 007(0x07)(OS/2 HPFS, NTFS, QNX or Advanced UNIX)
size: 1200mb #s(2457880) s(2457944-4915823)
chs: (152/254/63)-(305/253/60)d (152/254/63)-(305/253/60)r
Primary partition(3)
type: 131(0x83)(Linux ext2 filesystem)
size: 1004mb #s(2056256) s(4919781-6976036)
chs: (306/61/49)-(434/60/47)d (306/61/49)-(434/60/47)r
Primary partition(4)
type: 000(0x00)(unused) size: 0mb #s(0) s(0-0) chs: (0/0/0)-(0/0/0)d
(0/0/0)-(0/0/0)r
Zoals je kunt zien, kunnen primaire partities worden hersteld, maar
extended partities niet.
Dos partities zijn gelabeld met "windows NTFS" omdat ze werden
aangemaakt tijdens een poging Windows 2000 te installeren (een zeer
vervelende ervaring !). De "invalid" partitie is in feite de extended
partitie.
Hiermee kan men met fdisk proberen de partitietabel opnieuw aan te
maken (denk eraan dat dit zonder risico is aangezien het origineel
reeds verloren is gegaan).
8.3. Het betere geval
Partition Magic is een commercieel product, niet zo goedkoop gezien
het weinige dat men ermee kan (in Frankrijk bij benadering honderd
dollar), maar met een zeer hoge reputatie. Ik gebruik het echter nooit
en zal er geen waarde aan toekennen. Er wordt van gezegd dat het met
partities alles kan doen, inclusief het herstellen ervan. Het is
echter een windows-tool, en ik weet niet of er een dos-variant van is.
Als men voor het gebruik van Partition magic, windows moet
installeren, is de belangstelling er niet groot voor.
De oorspronkelijke partition-rescue mini HOWTO van Ralf was in
belangrijke mate gebaseerd op het gebruik van Partition Magic, dus
veronderstel dat het een zeer goede oplossing is als je waardevolle
gegevens op je Linux-partitie hebt en niet veel Linux-capaciteiten. Er
zijn nu echter zeer recente maaksels van Partition Magic en ik denk
dat het beter is als je de handleiding leest.
9. Auteurs
De auteur van deze HOWTO is Jean-Daniel Dodin. Ik ben te bereiken via
jdanield@free.fr of via jdanield@linux-france.org of jdanield@club-
internet.fr.
Mijn website is nu (januari 20, 2000) te vinden op http://perso.club-
internet.fr/jdanield, maar mogelijk is het spoedig te vinden op
jdanield.free.fr of enig persoonlijk adres gegeven door www.free.fr
IAP. Linux pages, die voor jou van het meeste belang zijn, zijn te
vinden op www.linux-france.fr/article/jdanield.
Ik wil Rolf Klausen (E-mail: rolfk@romsdal.vgs.no
http://www2.romsdal.vgs.no/~rolfk/) bedanken wie de vorige partition-
rescue mini HOWTO schreef, zelfs al herschreef ik het bijna volledig,
hij had als eerste het goede idee.
Ieder ander lid van de Linux-gemeenschap en iedereen die Linux
ondersteunt en documentatie en programma's voor Linux schrijft en alle
auteurs van de LDP en praktisch iedereen die ook maar betrokken is in
alles dat met Linux heeft te maken. In het bijzonder Linus B.
Thorvalds - hij is _The King_ !!!
Ik wil ook Michail Brzitwa <mb@ichabod.han.de> bedanken; voor het
schrijven van gpart !
10. Meest recente versie
De meest recente versie van deze mini-HOWTO is te vinden op mijn Linux
website op www.linux-france/article/jdanield/.
