<sect1 id="ai-sidereal">
<sect1info>
<author
><firstname
>Jason</firstname
> <surname
>Harris</surname
> </author>
</sect1info>
<title
>Czas gwiazdowy</title>
<indexterm
><primary
>Czas gwiazdowy</primary>
<seealso
>Kąt godzinny</seealso>
</indexterm>
<para
><firstterm
>Czas gwiazdowy</firstterm
> jest to czas ciągle wykorzystywany na w astronomii. Czas jaki wykorzystujemy w codziennym życiu to czas słoneczny. Podstawą czasu słonecznego jest <firstterm
>doba</firstterm
>: czas w jakim Słońce przemierza niebo w trakcie obrotu Ziemi. Mniejsze jednostki czasu słonecznego wynikają z podziału doby: </para
><para>
<itemizedlist>
<listitem
><para
>1/24 doby = 1 godzina</para
></listitem>
<listitem
><para
>1/60 godziny = 1 minuta</para
></listitem>
<listitem
><para
>1/60 minuty = 1 sekunda</para
></listitem>
</itemizedlist>
</para
><para
>Jednakże, z czasem słonecznym jest problem. Ziemia nie obraca się wokół własnej osi w ciągu jednej doby słonecznej. Znajduje się na orbicie wokoło Słońca i w trakcie doby przesuwa się o jeden stopień na tej orbicie (360 stopni/365,25 dni na pełną orbitę = około jeden stopień na dzień). Tak więc w 24 godziny kierunek do Słońca zmienia się o około 1 stopień. Dlatego Ziemia musi się obrócić o 361 stopni, aby sprawić wrażenie, że przebyła 360 stopni wkoło nieba. </para
><para
>W astronomii koncentrujemy się nad tym, jak długo zajmuje Ziemi obrót w odniesieniu do gwiazd <quote
>stałych</quote
>, nie Słońca. Chcielibyśmy więc mieć skalę czasu, która nie zajmuje się komplikacjami związanymi z obrotem Ziemi wokół Słońca, a zajmuje się tylko tym, ile zajmuje Ziemi obrót o 360 stopni względem gwiazd. Taki okres obrotu nazywany jest <firstterm
>dniem gwiazdowym</firstterm
>. Jest on średnio 4 minuty krótszy niż dzień słoneczny. Zamiast definiować czas trwania dnia gwiezdnego na 23 godziny i 56 minut, definiujemy godzinę, minutę i sekundę jako takie same część dnia, jak dzieje się to w przypadku czasu słonecznego. I w ten sposób sekunda słoneczna = 1,00278 sekundy gwiazdowej. </para
><para
>Czas gwiazdowy jest użyteczny przy określaniu położenia gwiazd w danym czasie. Czas gwiazdowy dzieli pełny obrót Ziemi na 24 godziny gwiezdne; podobnie, mapa nieba jest podzielona na 24 godziny <firstterm
>rektascensji</firstterm
> (RA). Nie ma tutaj zbiegu okoliczności; lokalny czas gwiazdowy (<acronym
>LST</acronym
>) oznacza rektascensję na niebie, która obecnie przekracza <link linkend="ai-meridian"
>lokalny południk</link
>. Tak więc jeżeli gwiazda posiada rektascensję 05h 32m 24s, będzie ona na Twoim południku o LST=05:32:24. Bardziej ogólnie, różnica pomiędzy RA obiektu a lokalnym czasem gwiazdowym mówi nam jak daleko od południka znajduje się obiekt. Na przykład, ten sam obiekt o LST=06:32:24 (jedną godzinę gwiazdową później), będzie jedną godzinę RA na zachód od Twojego południka, co oznacza 15 stopni. Ten dystans kątowy od południka zwany jest <link linkend="ai-hourangle"
>kątem godzinnym</link
> obiektu. </para>
<tip>
<para
>Lokalny czas gwiazdowy jest wyświetlany przez &kstars; w <guilabel
>Oknie informacyjnymi czasu</guilabel
> z etykietą <quote
>CzG</quote
> (musisz uaktywnić okno klikając je dwukrotnie, aby zobaczyć czas gwiazdowy). Pamiętaj, że zmiana sekund gwiazdowych nie jest synchronizowana z czasem lokalnym czy uniwersalnym. W rzeczywistości, jeżeli przez chwilę poobserwujesz zegary to zauważysz, że sekundy gwiazdowe rzeczywiście są nieco krótsze niż sekundy czasu lokalnego i uniwersalnego. </para
><para
>Wskaż <link linkend="ai-zenith"
>zenit</link
> (wciśnij <keycap
>Z</keycap
> lub wybierz <guimenuitem
>Zenit</guimenuitem
> z menu <guimenu
>Wskazywanie</guimenu
>). Zenit jest punktem na niebie na które spoglądasz patrząc <quote
>prosto w górę</quote
> z ziemi i jest on punktem na Twoim <link linkend="ai-meridian"
>lokalnym południku</link
>. Zwróć uwagę, że RA zenitu jest dokładnie taka sama jak Twój lokalny czas gwiazdowy. </para>
</tip>
</sect1>